Ζούμε στην εποχή της απόλυτης ψηφιακής επανάστασης. Νέες τεχνολογίες και καινοτόμες συσκευές έχουν αλλάξει την καθημερινότητα μας μέσα σε λίγες μόλις δεκαετίες. Συγκεκριμένα η εξέλιξη και προώθηση του Διαδικτύου, των ηλεκτρονικών υπολογιστών και των σύγχρονων ψηφιακών συσκευών έχουν διευκολύνει την επικοινωνία των ανθρώπων καθώς και την ελευθερία της έκφρασης που κατά το παρελθόν θα μπορούσε να λογοκριθεί από αυταρχικά καθεστώτα.
Η ταχύτατη εξέλιξη και ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστο τον ευαίσθητο χώρο της εκπαίδευσης. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια ραγδαία εξάπλωση εκπαιδευτικού υλικού που προορίζεται για ψηφιακές συσκευές όπως διαδραστικοί πίνακες διδασκαλίας, βιβλία σε ηλεκτρονική μορφή και εκπαιδευτικές διαδραστικές δραστηριότητες. Σε μερικές κοινωνίες η χρήση ψηφιακών συσκευών είναι τόσο διαδεδομένη που οι τοπικοί εκπαιδευτικοί θεσμοί τείνουν να υποκαταστήσουν τα παραδοσιακά εργαλεία εκπαίδευσης όπως είναι τα βιβλία με ψηφιακές συσκευές.
Είναι αδιαμφισβήτητο ότι η ορθή χρήση της σύγχρονης ψηφιακής τεχνολογίας μπορεί να κάνει την εκπαιδευτική διαδικασία πιο ελκυστική ιδιαίτερα στους μαθητές μικρότερης ηλικίας αλλά και να συνεισφέρει στο εκπαιδευτικό αποτέλεσμα. Παραδείγματος χάριν, η χρήση βιντεοσκόπησης των σπουδαστών ξένων γλωσσών κατά τη διάρκεια μιας προφορικής εξέτασης μπορεί να βοηθήσει στην βελτίωση και διάνθιση του προφορικού λόγου.
Σε αυτό το σημείο όμως γεννιέται το εξής ερώτημα: Η ψηφιακή τεχνολογία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί συνεπικουρικά με τις υπάρχουσες εκπαιδευτικές μεθόδους ή να τις υποκαταστήσει πλήρως? Και σε ποιο βαθμό συνεισφέρει ουσιαστικά στην εκπαιδευτική διαδικασία?
Την απάντηση έρχεται να δώσει μια ερευνά που δημοσίευσε το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) στις 5 Μαΐου του 2016. Στην συγκεκριμένη μελέτη ένα δείγμα 726 προπτυχιακών φοιτητών χωρίστηκε σε τρεις διαφορετικές ομάδες. Η πρώτη ομάδα χρησιμοποιούσε ψηφιακές συσκευές χωρίς κανένα περιορισμό κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Η δεύτερη ομάδα είχε περιορισμένη πρόσβαση σε ψηφιακές συσκευές σε σύγκριση με την πρώτη. Η τρίτη ομάδα δεν είχε πρόσβαση σε ψηφιακές συσκευές κατά τη διάρκεια του μαθήματος.
Το βασικό συμπέρασμα της συγκεκριμένης έρευνας είναι ότι οι σπουδαστές που κάνουν χρήση ψηφιακών συσκευών (Η/Υ, ταμπλέτες) κατά τη διάρκεια του μαθήματος δεν έχουν καλύτερες επιδόσεις στις εξετάσεις σε σύγκριση με αυτούς που κρατούν ιδιόχειρες σημειώσεις σε χαρτί. Επιπλέον, η συγκεκριμένη μελέτη τονίζει ότι οι επιδόσεις των μαθητών που χρησιμοποιούν ψηφιακές συσκευές υπολείπονται κατά 20 % των μαθητών που δεν χρησιμοποιούν. Τέλος, η έρευνα τονίζει ότι οι φοιτητές της πρώτης ομάδας είχαν απόσπαση της προσοχής σε δραστηριότητες όπως σερφάρισμα στο διαδίκτυο και έλεγχος της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας.
Συνοψίζοντας όλα τα παραπάνω θα μπορούσαμε να πούμε ότι η χρήση της τεχνολογίας από μόνη της θα μπορούσε να μειώσει την ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου? Σαφέστατα όχι. Η σκόπιμη και ορθή χρήση της τεχνολογίας έχει στόχο την ενίσχυση της κατανόησης και εμπέδωσης της εκπαιδευτικής ύλης από την πλευρά του μαθητή. Απλά είναι αναγκαίο να γίνει αντιληπτό μέχρι ποιο σημείο η τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει πραγματικά στο εκπαιδευτικό έργο και πότε αρχίζει να επιδρά αρνητικά πάνω σε αυτό.
ΧΑΡΗΣ ΜΠΑΡΜΠΑΣ
