Φλας περσινό: 2015. Προσφυγόπουλο ονόματι Ζυλιέν, πρωτεύει στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του Πειραιά. Ο νεαρός πέρασε λίγο καιρό στην φυλακή, παρ’ όλα αυτά τίποτα δεν τον εμπόδισε να μάθει ελληνικά, να δώσει Πανελλήνιες και να περάσει πρώτος.
Το «πρώτος» μπορεί να είναι και τυχαίο. Η επιλογή του τμήματος, η σειρά, οι βαθμοί, ήταν παράγοντες που παίξανε ρόλο. Το θέμα είναι πως το παιδί δεν το έβαλε κάτω, δεν τα παράτησε, ή για να το πούμε διαφορετικά, έκανε την ανάγκη φιλοτιμία.
Φλας φετινό: 2016. Φρέσκια είδηση, του Σεπτέμβρη. Η Ιωάννα Αγγελοπούλου, σύζυγος του Γιώργου Αγγελόπουλου, του ενός εκ των δύο ιδιοκτητών της ΚΑΕ Ολυμπιακός, της γνωστής οικογενείας για να το πούμε πιο απλά, πέθανε από καρκίνο. Ήταν 42 ετών. Παντρεμένη με τον επιχειρηματία από το 2008, και μητέρα μιας κόρης.
Και τελικά η ερώτηση είναι μία: Τι μετράει περισσότερο στη ζωή; Το χρήμα ή η γνώση; Μήπως για να το χαλαρώσουμε και λίγο ισχύει αυτό που λένε χαριτολογώντας οι παλιοί «κάλλιο πλούσιος και υγιής, παρά φτωχός και άρρωστος»;
Νομίζω πως οι δύο περιπτώσεις είναι ενδεικτικές. Στην εκπαιδευτική μας πορεία σίγουρα πολλοί συνάδελφοι έχουν θαυμάσει παιδιά που με ελάχιστα μέσα έχουν καταφέρει πολλά στην σχολική τους πορεία. Μάλιστα, υπάρχουν περιπτώσεις παιδιών που επίσης με λίγα μέσα κάνανε θαύματα ακολουθώντας είτε ακαδημαική καριέρα, είτε κάνοντας πράξη κάτι που αγαπούσαν πολλοί. Νομίζω πως τα ονόματα των Γιάννη και Θανάση Αντεντοκούνμπο είναι τα πλέον χαρακτηριστικά. Καλαθοσφαιριστές και οι δύο, στο υψηλότερο επίπεδο ο ένας, και στο καλύτερο πρωτάθλημα του κόσμου ταυτόχρονα, το ΝΒΑ, στην Ισπανία πλέον ο άλλος. Και βέβαια, υπάρχουν πλείστες άλλες περιπτώσεις μαθητών μας που έχουν καταφέρει αρκετά πράγματα, και που μακάρι να καταφέρουν και άλλα.
Το ερώτημα όμως παραμένει. Τι παράδειγμα να δώσουμε; Του Ζυλιέν που έχει καταφέρει κάτι μοναδικό, αλλά είναι ακόμα σε μία ηλικία που έχει αρκετό μέλλον μπροστά του προκειμένου να καταφέρει πράγματα; Ή να δούμε μεμονωμένα την περίπτωση της Αγγελοπούλου γιατί είναι άσχημο πράγμα να συζητάμε για τον θάνατο, ενώ είναι προτιμότερο να κοιτάμε τον πλούτο και την πολυτέλεια σαν στόχο ζωής;
Δεν είναι πολύ εύκολη η απάντηση. Θα γυρίσει κάποιος και θα πει πως «καλά, μέση λύση δεν υπάρχει; Δηλαδή, θα πρέπει για να προχωρήσει ένα παιδί, θα πρέπει να στερηθεί ντε και καλά, ακόμα και την ελευθερία του, ενώ αν γίνει λίγο πιο ευκατάσταστος, κινδυνεύει να τον βρούνε όλα τα κακά του πλανήτη;»
Όχι βέβαια. Ο στόχος μας πρέπει να είναι πάντα το καλύτερο. Δεν πρέπει να συμβιβαζόμαστε με κάτι λιγότερο από αυτό. Απλά, όλα αυτά που γίνονται γύρω μας, πρέπει να τα λαμβάνουμε υπόψιν μας. Είναι κάτι σημαντικό για περιπτώσεις παιδιών σαν τον Ζυλιέν, που κατάφεραν να πετύχουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αλλά ο δρόμος για την ζωή είναι ακόμα μακρύς. Θυμηθείτε οι παλιότεροι τι διαβάζαμε στις εφημερίδες και τι χρόνος ξοδευότανε στην τηλοψία για την περίπτωση Τσενάι.
Επίσης, είναι σημαντικό να δώσουμε να καταλάβουν όλοι, ακόμα και ο εαυτός μας, πως μόνο τα λεφτά δεν φέρνουν την ευτυχία, γιατί στο τέλος όπως έγραψε πολύ εύστοχα και ο Βασίλης Παπαδόπουλος σε ένα πασίγνωστο άσμα της Ελένης Βιτάλη, «όλοι δύο μέτρα παίρνουν γη».
Οπότε που καταλήγουμε; Σε αυτό που έχει γράψει ο Γρηγόριος Ξενόπουλος. Στο μυθιστόρημα «Τυχεροί και άτυχοι», το οποίο είχε γίνει και τηλεοπτική σειρά στην πάλαι ποτέ ΕΡΤ-2, και αγνοείται η τύχη της, όπως και τα περισσότερα αριστουργήματα του Ξενόπουλου, που γίνανε σειρές, κυρίως από την Σούλα Πιερράκου, την περίοδο 1977-1980, ο συγγραφέας τα είχε γράψει μια χαρά.
Ο συνήθως άτυχος Ρίτσος, ακούει έκπληκτος τον φίλο του τον Στέλιο, που ήταν μονίμως τυχερός, να λέει: «Κερδίζω, κερδίζω, αλλά θα έρθει μία μέρα που θα τα χάσω όλα… Θα το δεις…»
Εδώ είμαστε λοιπόν. Η γνώση, και τα λεφτά, έρχονται μέσα στο γενικότερο πλαίσιο που λέγεται ζωή, και είτε μας βοηθούν, είτε στο τέλος δεν μας αφήνουν με γλυκιά γεύση. Εμείς οφείλουμε να πρσπαθούμε για το καλύτερο. Και οφείλουμε πάντα τα παραδείγματα να τα κοιτάμε στην ολότητά τους, και όχι μεμονωμένα.
Για το φινάλε ένα ακόμα παράδειγμα. Πολλοί θαύμασαν τον Πιστόριους στους Ολυμπιακούς του Λονδίνου, που πήγε να αγωνιστεί, και στους Ολυμπιακούς, όχι μόνο στους Παραολυμπιακούς, με το ψεύτικο πόδι. Αρκετοί από εμάς, το θεωρήσαμε μεγαλείο ψυχής. Μετά την ιστορία με τον θάνατο της κοπέλας του, σαφώς δεν έχουμε την ίδια γνώμη…
Δ. Παπαδόπουλος
