Η Υπαίθρια Eκπαίδευση είναι η εκπαίδευση εκείνη που καλεί τους μαθητές να χρησιμοποιήσουν το υλικό της μάθησης και της διδασκαλίας σε εξωτερικούς χώρους, σε ένα πάρκο, στη παραλία ακόμα και σε ένα δάσος, με σκοπό την κατάκτηση της γνώσης και της καλύτερης αφομοίωσής της. Σαφώς κάτι τέτοιο σπανίζει στο εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας, αλλά είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα και πρακτική διαδικασία, όπου ο κάθε μαθητής αρχίζει να γνωρίζει πού μπορεί να συγκεντρωθεί καλύτερα και με τί τρόπους διεγείρεται το πνεύμα του. Ακόμα, μια τέτοιου είδους εκπαίδευση βοηθά τα άτομα με μαθησιακές δυσκολίες να είναι πιο συγκεντρωμένα, καθώς ένας υπαίθριος χώρος αποτελεί μεγαλύτερο κίνητρο από τα σχολικά βιβλία που πολλές φορές είναι ανεπαρκή και ανίκανα να καλύψουν τις ανάγκες όλων των μαθητών. Η υπαίθρια εκπαίδευση απευθύνεται επιπλέον σε όλες μα όλες τις ηλικίες και, πέραν από την γνωστική καλλιέργεια, αναφέρεται και στην κοινωνική και βοηθά τον ίδιο τον άνθρωπο να κοινωνικοποιηθεί ακόμα περισσότερο και να καλλιεργήσει μέσα του το πνεύμα της ομαδικότητας. Η βιωματική μάθηση , η περιβαλλοντική μάθηση και η θεωρία της εκπαίδευσης είναι οι αρχές της.
Έτσι λοιπόν με τη συνεχή εξάσκηση στην ύπαιθρο οι άνθρωποι κατανοούν εν αρχή το πόσο χρήσιμο είναι το φυσικό περιβάλλον και η γαλήνη που προσφέρει στον άνθρωπο. Διαβάζοντας στο δάσος ή σε ένα πάρκο, ξυπνά αμέσως μέσα του τους το αίσθημα της δημιουργίας και της αυτοσυγκέντρωσης. Με τον τρόπο αυτό ο άνθρωπος εξοικειώνεται με όλο το περιβάλλον, γνωρίζει όλο το οικοσύστημα και δημιουργείται μια όμορφη σύνδεση ανάμεσα σε αυτόν και στα υπόλοιπα είδη ζωής που κατοικούν στον πλανήτη. Όπως προαναφέρθηκε, μέσω μιας τέτοιου είδους εκπαίδευσης καλλιεργείται η ομαδικότητα και η συνεργατικότητα, αν για παράδειγμα το σχολείο οργανώσει μια εκδρομή με θέμα τη συλλογή πληροφοριών ανά ομάδες. Αυτό ενθαρρύνει τα παιδιά να γνωριστούν μεταξύ τους και όλη αυτή η διαδικασία τα βοηθάει να ξεπεράσουν μέσα τους κάθε διστακτικότητα που μπορεί να τα απέτρεπε από το να κάνουν γνωριμίες με συμμαθητές και συνομηλίκους. Τα παιδιά γίνονται πιο άμεσα στις επαφές τους και κατανοούν πως αν επιλέξεις να εργαστείς στη φύση θα είσαι σαφώς πιο ευδιάθετος και γεμάτος όρεξη από ότι σε ένα μηχανικό σύστημα εκπαίδευσης μέσα σε μία κλειστή , μουντή τάξη.
Σαφώς μιλάμε με πολλή άνεση για το σύστημα αυτό, αλλά στην Ελλάδα δεν είμαστε και τόσο σίγουροι ότι πραγματοποιείται, εκτός από κάποιες σχολικές εκδρομές και μερικά προγράμματα αναδάσωσης. Άλλες χώρες θεωρούν αυτονόητο ότι πρέπει η εκπαίδευση να λαμβάνει χώρα στη φύση και έτσι στο πρόγραμμα τους οι πιο πολλές ώρες περιλαμβάνουν εξερεύνηση σε αυτήν. Άλλα κράτη επίσης, έχουν ως βασικό τους στόχο να μάθουν τα παιδιά να αγαπούν τη φύση και να την φροντίζουν σαν μητέρα τους γιατί όλοι προέρχονται από αυτή και αλλού πάλι το ίδιο το κράτος μεριμνεί με τους νόμους του και τις τοπογραφικές του μεθόδους να δίνει χώρο και χρόνο σε τέτοιες εκπαιδευτικές δραστηριότητες που θα βοηθήσουν την εκπαίδευση στη φύση. European Institute of Outdoor Education, The institute for outdoor learning, Council for Learning Outside the Classroom, είναι μερικοί από τους φορείς που βοηθούν στην ανάπτυξη της υπαίθριας εκπαίδευσης.
Ελληνικό παράδειγμα αποτελεί το Ελπιδοχώρι της Αργολίδας, όπου οι εκπαιδευτικοί Eva Kätting και Άννα Γκίμπρα του Εθνικού Κέντρου Περιβαλλοντικής και Υπαίθριας εκπαίδευσης της Σουηδίας του πανεπιστημίου LIU στο Linköping, καθοδήγησαν 10 εκπαιδευτικούς από Ελλάδα και Κύπρο και μαθητές σε ένα σεμινάριο εξοικείωσης με τη φύση, και μέσω της βιωματικής μελέτης και μέσω άλλων κοινωνικών δραστηριοτήτων κατάφεραν να αντεπεξέλθουν σε δραστηριότητες και εργασίες που αφορούσαν διάφορα μαθηματα όπως μαθηματικά, ιστορία, έκθεση κλπ.
Η υπαίθρια εκπαίδευση αποτελεί μια πολύ ενδιαφέρουσα και παραγωγική διαδικασία. Γι’αυτό και θα ήταν χρήσιμη η ένταξη μαθημάτων στη φύση στο ωρολόγιο πρόγραμμα του σχολείου. Κάτι τέτοιο, εκτός από τους μαθητές θα βοηθούσε και τους καθηγητές να έρθουν πιο κοντά με την τάξη τους και να αναπτύξουν μια καλύτερη σχέση μέσω της ομαδικής, συλλογικής εργασίας.
Νικόλας Πεταλίδης
Πηγές:
http://xatzivei.gr/%CF%84%CE%B5%CE%BB%CE%B5%CF%85%CF%84%CE%B1%CE%AF%CE%B1-%CE%BD%CE%AD%CE%B1/14988
http://dorakar969.blogspot.gr/2013/09/outdoor-education.html
