Μια φορά και έναν καιρό, πριν από 21 χρόνια έναν Γενάρη, μια καινούργια κυβέρνηση, πριν ακόμα λάβει ψήφο εμπιστοσύνης, αντιμετώπιζε την πρώτη της κρίση.
Ο Κώστας Σημίτης, έχοντας μόλις αναλάβει την πρωθυπουργία, αφού ο Ανδρέας Παπανδρέου, μετά τα γεγονότα του Ωνασείου, είχε παραιτηθεί, ήρθε αντιμέτωπος με την επιθυμία της Τανσού Τσιλέρ, τότε πρωθυπουργού της Τουρκίας, να εκτελέσει ένα σχέδιο ανάδειξης κομματιού της Ελληνικής γης σε «γκρίζα ζώνη». Αυτό έγινε πραγματικότητα πέρα και πάνω απ’ όλα, λόγω της αδυναμίας του τότε αρχηγού του Στρατού, ναυάρχου Λυμπέρη, να καλύψει την προστασία των νήσων και από τις δύο πλευρές. Και από την πλευρά της Καλύμνου, και από την αντίθετη πλευρά.
Αυτό ήταν και το κύριο λάθος εκείνης της βραδιάς, και δευτερευόντως, η παρουσία του τότε υπουργού Εξωτερικών σε δημοφιλή εκπομπή της εποχής. Η αλήθεια, σύμφωνα με την εξιστόρηση των γεγονότων από την πλευρά των Αμερικανών, όπως αυτή παρουσιάζεται στο βιβλίο του Μιχάλη Ιγνατίου και του Αθανάσιου Έλλις : «Ίμια: Τα απόρρητα τηλεγραφήματα των Αμερικανών» ( εκδόσεις Λιβάνη), φέρνει την τότε ελληνική ηγεσία να λειτουργεί σωστά, παρόλη την τακτική των ίσως αποστάσεων που τηρούσαν ο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ και ο Νίκολας Μπερνς, κατ’ εντολή βέβαια του τότε υπουργού Εξωτερικών Γουόρεν Κρίστοφερ. Μετά από εκείνο το λάθος τακτικής του ναυάρχου Λυμπέρη, άρχισαν και τα λάθη της πολιτικής ηγεσίας, κάτι που συνετέλεσε στον θάνατο των τριών παιδιών του Ελληνικού Ναυτικού: Του Έκτορα Γιαλοψού, του Χριστόδουλου Καραθανάση και του Παναγιώτη Βλαχάκου.
Θα μπορούσε να πει κανείς πως ο θάνατος των τριών, ήταν η απόδειξη του «όταν μαλώνουν τα βουβάλια, την πληρώνουν τα βατράχια», αλλά δεν είναι έτσι. Καταρχάς, κανείς δεν ξέρει γιατί έπρεπε να μπει η ελληνική κυβέρνηση σε μια τέτοια διαδικασία. Αλλά ας πούμε πως τα τότε γεγονότα εντός του Ωνασείου, εκτός του Ωνασείου, οι ζυμώσεις που γινόντουσαν μετά την έξοδο του Ανδρέα από το νοσοκομείο, δεν έδιναν περιθώρια να πέσει η προσοχή στην Τουρκία. Το θέμα είναι πως η πολιτική ηγεσία δεν είδε πως παρουσιαζόταν μια ευκαιρία να λύσει το θέμα μια και καλή, και όταν τα δύσκολα ήρθαν, προτίμησε την βοήθεια εξ Αμερικής, κάτι που αποτυπώθηκε στην Βουλή λίγες μέρες αργότερα.
Γιατί άραγε τα λέμε όλα αυτά σήμερα; Και γιατί τα συζητάμε; Να που 21 χρόνια μετά από τότε, υπάρχει ακόμα μια ευκαιρία, να απομονωθεί η Τουρκία. Τα λάθη που γίνανε τότε όμως θα πρέπει να μας γίνουν μαθήματα. Και θα πρέπει πάντα να θυμόμαστε πως ανεξαρτήτως εποχών, μνημονίων και φόβων, πάντα υπάρχουν άτομα που απλά θα κάνουν αυτό που πρέπει με οποιοδήποτε κόστος.
Αλλιώς θα ξεκινάμε να λέμε ιστορίες, οι οποίες θα ξεκινάνε με το «μια φορά και έναν καιρό ήταν τα Ίμια», και ποιος ξέρει μετά πως θα συνεχίζονται, που θα βρίσκονται αυτοί που θα τις διηγούνται, και με τι δάκρυα στα μάτια θα τις λένε.
Δ. Παπαδόπουλος
