11η Σεπτεμβρίου, όπως και κάθε χρονιά, ανοίγουν τα σχολεία και το κλασσικό σε όλους μας, αντίο τεμπελιά. Οι μαμάδες και οι μπαμπάδες εύχονται στα παιδιά τους καλή δύναμη, χαρούμενη σχολική χρονία και καλή κοινωνικοποίηση. Φεύγει το παιδί από το σπίτι και κατευθύνεται προς το σχολείο και βλέπει και άλλα παιδιά με την τσάντα στον ώμο τους, άλλα χαρούμενα, άλλα λυπημένα προς την ίδια κατεύθυνση. Μπαίνει λοιπόν μέσα στην αυλή, χαιρετάει ή κάνει νέες γνωριμίες αν είναι καινούργιο και ακούει τον διευθυντή να δίνει το σύνθημα να ξεκινήσει ο αγιασμός. Προς το τέλος λοιπόν ο ίδιος εύχεται και αυτός καλή σχολική χρονιά γεμάτη εμπειρίες.
Θα συμβεί όμως αυτό;
Ο σχολικός χώρος, πέρα από το κλασσικό του λειτούργημα, δηλαδή τη διδασκαλία και την καλλιέργεια του πνεύματος, είναι ο βασικός φορέας κοινωνικοποίησης. Μέσα από το χώρο αυτό, τα παιδιά μιλούν μεταξύ τους, ανταλλάσσουν απόψεις, μοιράζονται φόβους, συναισθήματα.
Κλασσική εικόνα, τα παιδιά να τρέχουν σα παλαβά έξω από την τάξη, όταν χτυπάει το κουδούνι και να σχηματίζουν παρέες.
Μα κλασσική εικόνα και το παιδί που θα κάθεται μόνο σε μια γωνία. Περιφέρεται στην αυλή άσκοπα ή θα μένει μέσα στην τάξη και θα κοιτάζει έξω από το παράθυρο. Είναι συχνό φαινόμενο, ένας άνθρωπος και ιδιαίτερα ένας μαθητής να είναι παραπάνω κλειστό από τα άλλα παιδια, πιο ντροπαλό και να θέλει το χρόνο του να μιλήσει. Αλλά υπάρχει και η άλλη περίπτωση, να το έχουν απομονώσει οι άλλοι, χωρίς να φταίει.
Ας παρομοιάσουμε λοιπόν την απομόνωση αυτή, με ένα θρανίο πάνω στο οποίο, κάποιος γράφει αυτό που πληγώνει και στοιχειώνει τον άλλον. Πάνω στο θρανίο λοιπόν, γράφεται η λέξη ” ιπποπόταμος”. Κλασσική μετωνυμία του ζώου αυτού, για κάποιο παιδί με παραπανίσια κιλά, που όλοι σπάνε πλάκα στα διαλείμματα και όλοι το κάνουν να φοβάται να φάει μπροστά στους άλλους, ως ένδειξη ντροπής γι΄ αυτό που είναι.
Άλλες φορές πάνω στο θρανίο γράφεται η λέξη ” λαγός” , ” κουκουβάγια”, για κάποια παιδιά, που ενδεχομένως θα φοράνε γυαλιά ή θα έχουν κάποιο θέμα με την οδοντοστοιχία τους.
Η πολύ συχνή περίπτωση, έρχεται με τη λέξη ” γκέι”. Ένα αγόρι, που θα παίζει πιο πολύ με τα κορίτσια, που στα διαλείμματα θα προτιμήσει να παίξει μήλα, αντί για ποδόσφαιρο. Ένα αγόρι που θα έχει εκείνο το βλέμμα της ανασφάλειας κάθε μέρα στο σχολείο, και θα ακούει πως δεν είναι φυσιολογικό αυτό που κάνει θα πρέπει να αλλάξει της απόψεις του για να γίνει αποδεκτός και να μην ακούσει σε καθημερινή βάση τους σχετικούς χαιρετισμούς.
Στην ίδια κατηγορία τα προσφυγόπουλα. Εκείνα τα παιδιά, που όταν θα τα δεις στο σχολείο θα παρατηρήσεις κάτι ιδιαίτερο πάνω τους, χαρακτηριστικό της κάστας τους ή της χώρας προέλευσης τους. Συνήθως τα παιδιά αυτά, συγκεντρώνονται όλα μαζί , δημιουργούν μια ομάδα και έχουν πάνω τους το στίγμα ”Ξένος”. Θα χαρακτηριστούν και ως άπλυτα, άρρωστα και σιχαμένα.
Κάθε μέρα βομβαρδιζόμαστε για το τι είναι φυσιολογικό και τι πρέπον. Έκρηξη οργής σε σχολείο του Περάματος για προσφυγόπουλα από κοινοβουλευτική-ναζιστική ομάδα, για να απαγορεύσουν την είσοδο τους και τη φοίτηση τους στο σχολείο.
Οτιδήποτε διαφορετικό θεωρείται μεμπτό. Η διαφορετικότητα είναι αιτία εξοστρακισμού από την κοινωνία. Από μία κοινωνία στην οποία ο καθρωπεπισμός περισσεύει. Αρεσκόμαστε στο να φαινόμαστε πολιτισμένοι αλλά μόνο αυτό δεν είμαστε.
Όμως ο καθένας πρέπει να έχει την κριτική άποψη αν τα δεχτεί ή όχι, με βασικό του όπλο, τη μόρφωση.
Όλα ξεκινούν από την οικογένεια. Ένα παιδί, που κάνει τα πρώτα του βήματα στην εκπαίδευση, έχει άγνοια για το τι είναι καλό και τι κακό. Όταν μέσα από το σπίτι, το παιδί μαθαίνει πως ο μαύρος, ο χοντρός, ο δυσλεκτικός, το προσφυγόπουλο και ο ομοφυλόφιλος είναι όροι που μοιάζουν με κολλητικές ασθένειες είναι λογικό να καλλιεργείται το μίσος. Το μίσος αυτό όμως σε συνοδεύει για μία ζωή . Η προκατάληψη και ο ρατσισμός προκάλεσαν και δυστυχώς ακόμα προκαλούν μεγάλα εγκλήματα στην ανθρωπότητα.
Οφείλουμε να απεγκλωβιστούμε από αυτόν το ατέρμονο κύκλο μίσους. Να ανοίξουμε τα μάτια και τους ορίζοντες μας και κυρίως το μυαλό και την καρδιά και να αποδεχτούμε το διαφορετικό. Αυτό που μοιάζει με εμάς αλλά δεν είναι σαν εμάς.
Ο δάσκαλος οφείλει να διακόψει το μάθημα όταν αντιληφθεί ρατσιστικές επιθέσεις. Σταμάτησε το μάθημα και μίλα τους. Όχι, σαν να έχεις παπαγαλίσει την σχετική εγκύκλιο του ΥΠΕΠΘ. Μίλα τους σαν φίλος και εξήγησε τους τι κάνουν λάθος. Αν το προσπεράσεις, έχεις αποτύχει στη δουλειά σου.
Την ώρα του διαλείμματος μην αφήνεις κάποιο παιδί να γίνεται ο περίγελος της παρέας. Μην προσπερνάς το παιδί που κλαίει στην πίσω αυλή. Αγκάλιασε το και βοήθησε το.
Η κοινωνία για να αναπτυχθεί χρειάζεται ισότητα και δημοκρατία.
Ο καθένας έχει δικαίωμα να ζήσει αρμονικά με το περιβάλλον του όποιος και όπως και αν είναι.
Τι νόημα θα είχε να αλλάζαμε για να είμαστε αποδεκτοί; Τι νόημα θα είχε αν ήμασταν όλοι ίδιοι;
Όποιος μας απορρίπτει δεν έχει το δικαίωμα να μας κοροϊδεύει και να μας εξευτελίζει. Πρέπει να σιωπά και να λέει πως μας γνώρισε αλλά δεν έχουμε πολλά κοινά.
Έτσι δημιουργείται το αίσθημα της αυτοπεποίθησης, της σιγουριάς και της ασφάλειας για το ποιοι είμαστε και τι ζητάμε από τη ζωή μας και από ποιους. Μακάρι τα δεδομένα να πάψουν να είναι ζητούμενα και να ασχολούμαστε με το πώς θα βελτιώσουμε τον κόσμο στον οποίο ζούμε.
Νικόλας Πεταλίδης
