«Τη μαμά της μαμάς μου τη λένε Σοφία και είναι πολύ καλή. Είναι λίγο πιο ψηλή από μένα, τα μαλλιά της είναι κοντά και τα χεράκια της πολύ φουσκωτά (από τις πολλές δουλειές, όπως λέει). Μου φτιάχνει το αγαπημένο μου φαγητό μακαρόνια με κιμά και μαλώνει τη μαμά, όταν αυτή με κάνει να κλαίω.
Με τη γιαγιά μου περνάω πάντα πολύ ωραία. Λέμε τραγουδάκια, μου λέει ιστορίες από τότε που ήταν μικρή και είχαμε πόλεμο με τους Γερμανούς και γελάμε με τα καμώματα του παππούκα. Την αγαπάω πάρα πολύ και είναι η πιο γλυκιά γιαγιά από όλες!»
Αυτή ήταν η έκθεσή μου στη Β’ δημοτικού με θέμα «ένα αγαπημένο πρόσωπο» και θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελεί έκθεση κάθε μικρού παιδιού.
Και ποια μορφή της ελληνικής οικογένειας είναι, φυσικά, πιο χαρακτηριστική από αυτή των παππούδων;
Και η σημερινή μέρα, 1 Οκτωβρίου, είναι ειδικά αφιερωμένη σε αυτούς τους ήρωες των παιδικών μας χρόνων που ανέθρεψαν όχι μόνο τους γονείς μας, αλλά και εμάς τα εγγόνια με τη μαγική συνταγή της τρυφερότητας και της στοργής.
Με απόφαση της Γενικής Συνελεύσεως του ΟΗΕ το 1990 η 1η Οκτωβρίου ορίστηκε ως «Παγκόσμια Ημέρα για την Τρίτη Ηλικία», για να αποτίσει τον οφειλόμενο φόρο τιμής στους ηλικιωμένους, αλλά και να επισημάνει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Ανάμεσα στους στόχους του εορτασμού της ημέρας αυτής συγκαταλέγεται μεταξύ άλλων η αναγνώριση της συμβολής των ηλικιωμένων στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη. Γιατί μπορεί να μη διαθέτουν τις μυϊκές αντοχές των νέων ατόμων, αλλά φροντίζουν πάντα να μεταδώσουν τη γνώση, τις εμπειρίες τους για τη ζωή και την αγάπη τους στη νεότερη γενιά.
Σύμφωνα με μελέτες, ο μέσος χρόνος που διαθέτουν οι ηλικιωμένοι στη φροντίδα των συγγενών τους κυμαίνεται από 201 έως 318 λεπτά εν αντιθέσει με τους νέους που αφιερώνουν μόλις 50 λεπτά σε συγγενικά τους πρόσωπα, καθώς δε διαθέτουν περισσότερο ελεύθερο χρόνο!
Ο ΟΗΕ, μάλιστα, φρόντισε να ορίσει πέντε βασικές αρχές για τους ηλικιωμένους, οι οποίες αποσκοπούν στο να δοθεί προτεραιότητα στην τρίτη ηλικία από όλες τις κυβερνήσεις ανά τον κόσμο. Αυτές είναι: η ανεξαρτησία, η δυνατότητα εκπλήρωσης προσωπικών στόχων, η ενεργός συμμετοχή την ηλικιωμένων στα κοινά, η φροντίδα και η αξιοπρέπεια.
Σε μια χώρα που χειμάζεται από την ανεργία, το μεταναστευτικό ζήτημα, την ελλιπή κρατική μέριμνα για ζητήματα υγείας και εκπαίδευσης έρχεται να προστεθεί και το πρόβλημα της περιθωριοποίησης της τρίτης ηλικίας, που οφείλουμε όλοι μας να παραδεχθούμε, ωστόσο, ότι αποτελεί το θεμέλιο λίθο της ελληνικής οικογένειας. Για τον λόγο αυτόν είναι ανεπίτρεπτο να μη δίνεται η αναγκαία προσοχή στην επίλυση των προβλημάτων τους, όπως στην περικοπή των συντάξεων.
Ακόμη και αν κάποιος θεωρεί ότι στην παρούσα φάση προτεραιότητα έχουν άλλα ζητήματα, καλό θα ήταν να κρατάμε πάντα στο μυαλό μας ότι αυτοί οι άνθρωποι συνιστούν το παρελθόν μας και δε θα πάψουν ποτέ να στηρίζουν την ελληνική οικογένεια.
Και αν υπάρχουν φορές που ο 80άρης πατέρας ή παππούς σου σε νευριάζει με το συντηρητικό τρόπο σκέψης του και τον έντονο παρεμβατισμό του σε κάθε σου κίνηση σκέψου ότι υπήρξε και αυτός νέος κάποτε. Ότι τα ροζιασμένα –σήμερα- χέρια του κράτησαν κάποτε μια σημαιούλα σε κάποια παρέλαση, λερώθηκαν με γλυκό ή έπαιξαν με τις λάσπες σε κάποια αλάνα χτίζοντας κάστρα. Γιατί αυτά τα χέρια ήταν παιδικά κάποτε. Αυτά τα καλόγνωμα μάτια που τώρα πια δε βλέπουν και πολύ καλά, έχουν δει πολλά στο παρελθόν. Πόλεμο, πείνα, εμφύλιο σπαραγμό, αλλά και χαρές, απλές αυθεντικές στιγμές που σήμερα ίσως και να σπανίζουν.
Ντόρα Παπάζη
