Ο συγγραφέας Θοδωρής Παπαθεοδώρου ή αλλιώς γνωστός με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο «Θάνος Δραγούμης», το οποίο επιλέγει κυρίως για τα αστυνομικά του μυθιστορήματα γεννήθηκε στα Δίκαια του Έβρου περί τα μέσα του 1965 και κατοικεί στην Αθήνα. Σπούδασε στην Κοινωνιολογία, τελείωσε το Παιδαγωγικό τμήμα και έχει εργαστεί σε αθηναϊκές εφημερίδες. Έχει δημοσιεύσει μυθιστορήματα ενηλίκων, νεανικά μυθιστορήματα και βιβλία για παιδιά πρώτης σχολικής ηλικίας, ενώ έχει συμμετάσχει σε τρεις συλλογές διηγημάτων. Ασχολείται ακόμη, με τη συγγραφή σεναρίων και θεατρικών έργων. Το μυθιστόρημά του ΟΙ ΕΦΤΑ ΟΥΡΑΝΟΙ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ τιμήθηκε με το Βραβείο Σύγχρονου Ελληνικού Μυθιστορήματος, ενώ ΤΟ ΑΣΤΡΟΛΟΥΛΟΥΔΟ ΤΟΥ ΒΟΣΠΟΡΟΥ με το Βραβείο Καλύτερου Έργου Μνήμης 2003-2004 στο πλαίσιο του 20ού Πανελλήνιου Συμποσίου Ποίησης και Πεζογραφίας. Επιπρόσθετα, το μυθιστόρημα ΟΙ ΚΟΡΕΣ ΤΗΣ ΛΗΣΜΟΝΙΑΣ ήταν υποψήφιο για το Βραβείο Αναγνωστών – ΕΚΕΒΙ 2010, ενώ το ΟΙ ΚΑΙΡΟΙ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ υποψήφιο για το ίδιο βραβείο το 2012, όπου και κατέλαβε τη δεύτερη θέση στις ψήφους των αναγνωστών και των Λεσχών Ανάγνωσης.
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν το ταξίδι στην ιστορία της ζωής του κ. Παπαθεοδώρου…
H έναρξη του συγγραφικού σας έρχου δρομολογείται από το 2004 περίπου μέχρι και σήμερα. Μια συγγραφική πορεία αρκετών χρόνων θα έλεγε κανείς. Κατά πόσο θεωρείτε ότι οι στόχοι ή οι λόγοι που ξεκινήσατε την συγγραφή έχουν υλοποιηθεί έως τώρα; Ποιο είναι οι μελλοντικοί σας στόχοι που αφορούν το συγγραφικό σας έργο τόσο σε επίπεδο ατομικό όσο και συλλογικό επίπεδο;
Όπως έλεγαν κάποτε και οι μεγάλοι στοχαστές της δεκαετίας του ’60, το προσωπικό είναι πολιτικό και το ατομικό είναι συλλογικό. Θεωρώ λοιπόν ότι έτσι κι αλλιώς η συγγραφή είναι μια δουλειά που γίνεται αυστηρά σε ατομικό επίπεδο, αλλά απευθύνεται στο συλλογικό. Ειδάλλως δεν είναι βιβλίο, είναι σημείωμα ή ημερολόγιο. Τούτων δοθέντων, θεωρώ επίσης πως ο στόχος μου, ο ένας και κύριος αφού μιλάμε πρωτίστως για Ιστορικό Μυθιστόρημα, πέρα από την αισθητική και αναγνωστική απόλαυση, είναι και η αποτροπή της κατάρας για κάθε λαό, η άγνοια της Ιστορίας και των λαθών. Και εκτιμώ πως στα δεκαπέντε χρόνια που με συνέπεια υπηρετώ το ιστορικό μυθιστόρημα έχω βάλει κι εγώ ένα μικρό λιθαράκι στην αποτροπή αυτής της κατάρας. Έχουν λοιπόν, μέχρι τώρα οι στόχοι μου εκπληρωθεί και με το παραπάνω αφού δεκάδες χιλιάδες αναγνώστες μου έκαναν την τιμή να διαβάσουν τα έργα μου.
Στα βιβλία σας η γυναικεία φύση και οι γυναικείες προσωπικότητες διαδραματίζουν σπουδαίο ρόλο και κυριότερα πρωταρχικό στην τετραλογία του εμφυλίου. Έχετε αναφέρει ότι «Είναι οι γυναίκες που πρωταγωνιστούν στο μυθιστόρημα και κοσμούν τον τίτλο του. Και σε αυτές τις ηρωικές γυναίκες είναι αφιερωμένο.» Αν είχατε εδώ κάποια από αυτές τις γυναίκες αυτή τη στιγμή μπροστά σας τι θα επιλέγατε να της πείτε;
Ένα μεγάλο ευχαριστώ μέσα από την ψυχή μου. Τι άλλο; Θα ήθελα μονάχα να της εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου και τον απροσμέτρητο σεβασμό μου.
“Το κισμέτ είναι απλώς αυτό που επιθυμεί ο Θεός για τον άνθρωπο. Κι αυτό που επιθυμεί ο Θεός για τον άνθρωπο είναι να κάνει ο ίδιος ο άνθρωπος ό,τι επιθυμεί.” Αυτή η φράση είναι γραμμένη στο βιβλίο σας «Οι εφτά ουρανοί της ευτυχίας» τι σημαίνει για εσάς η φράση αυτή σε προσωπικό σας επίπεδο; Πιστεύεται στο κισμέτ και τι γνώμη έχετε τελικά για το ότι οι άνθρωποι κάνουν αυτό που πραγματικά επιθυμούν στο τέλος; Πόσο έχει επηρεάσει αυτό και τα δικά σας έργα;
Είναι σημαντικό εξαρχής να κάνουν οι άνθρωποι αυτό που επιθυμούν, οποιοσδήποτε ψυχολόγος μπορεί να σας βεβαιώσει πως η πληρότητα και η ισορροπία είναι ιδιαιτέρως σημαντικά και κρατούν σκέψεις και πράξεις σε αρμονία προάγοντας επιπλέον την αυτοεκτίμηση. Είμαι από τους τυχερούς που πραγματοποίησαν το όνειρό τους και ευχαριστώ τον Θεό και τη φύση γι’ αυτό. Μα δεν πιστεύω πως ήταν μόνο θέμα Κισμέτ, άλλωστε δεν πιστεύω στο Κισμέτ όπως το εννοούν οι Μουσουλμάνοι, σαν αδιαπέραστο τείχος ή σύνορο. Όλα είναι θέμα γνώσης, απόφασης και δουλειάς κατά ένα μεγάλο μέρος. Βεβαίως, πάντα χρειάζεται κι αυτός ο άγνωστος, αλλά σημαντικότατος παράγοντας: η τύχη.
“Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι. Χωρίς αυτήν δεν θα ’βγαινες στον δρόμο. Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.” Ποια είναι η δική σας Ιθάκη κ. Παπαθεοδώρου και ποια εν τέλει η Ιθάκη των “Kαβαφικών φόνων”;
Ειλικρινά, δεν γνωρίζω να σας πω για την μία και μοναδική Ιθάκη. Ούτε θεωρώ πως είναι μία. Είναι πολλές στο δρόμο που διανύουμε όλοι στην ζωή. Είναι οι προτεραιότητες και οι επιθυμίες μας κάθε φορά και είναι σημαντικό να τις υπηρετούμε απαρέγκλιτα. Αυτή η «υπηρεσία» είναι εξαιρετικά σημαντική, ασχέτως εάν φαντάζει μικρή κι ασήμαντη ή τρανή και σπουδαία. Αρκεί να είναι σημαντική για εμάς τους ίδιους. Τότε πραγματικά απολαμβάνουμε το ταξίδι, ακόμη και εάν είναι κοπιώδες, και πάντα βγαίνουμε κερδισμένοι από αυτό. Σε συναισθήματα, σε εμπειρίες, σε γνώσεις…
«Μακριά δεν θα πει τίποτα» ,«Δε φοβάμαι… Έχω γυρίσει όλο τον κόσμο…» , «Γέννες της ίδιας σποράς, καρποί των αδείλιαστων ψυχών» και οι φράσεις αυτές τι ρόλο έχουν για εσάς;
Για τις πρώτες δύο δεν έχω κάτι να πω. Η τρίτη φράση όμως είναι ιδιαίτερα σημαντική για εμένα και την ασπάζομαι βαθύτατα. Φανερώνει τις δυνατότητες της συντροφικότητας και της συλλογικότητας, του κοινού αισθήματος και συναισθήματος είτε μιλάμε για δύο ανθρώπους είτε για έναν ολόκληρο λαό. Και συγχρόνως, όταν ετούτη η σύμπνοια συνδυάζεται με το σθένος και την πίστη, τότε ναι, μπορούν να κινηθούν βουνά, να γίνουν θαύματα.
Αν μπορούσατε να βάλετε στο επόμενο σας συγγραφικό έργο έναν ήρωα από οποιοδήποτε άλλο μυθιστόρημα υπαρκτό ή μη πρόσωπο ποιο θα επιλέγατε και γιατί. ; Έχετε ταυτιστεί ποτέ πλήρως με κάποιον από τους δικούς/ές σας ήρωες/ηρωίδες;
Αν έβαζα μία ολόκληρη οικογένεια, θα χάριζα τον ρόλο του πατέρα στον Βασίλη Κάρλοβιτς Σωρίνεν από το «Γιούγκερμαν» του Καραγάτση, τον ρόλο της μητέρας στο σύμβολο της μάνας που έχω εγώ στο μυαλό μου, στην Αριάδνη από τις «Κόρες της Λησμονιάς», στο ρόλο του γιου τον Όλιβερ Τουίστ από το ομώνυμο έργο του Ντίκενς και τον ρόλο της κόρης στην δυναμική και παθιασμένη Αρετή από το πρόσφατο Ιστορικό μου Μυθιστόρημα «Γυναίκες της Μικρής Πατρίδας».
Αν μπορούσατε να επιλέξετε ένα μόνο συγγραφέα Έλληνα ή ξένο προκειμένου να συνεργαστείτε για κάποιο νέο συγγραφικό έργο ποιος θα ήταν αυτός και τι είδους έργο θα επιλέγατε;
Από Έλληνες τον Στέφανο Δάνδολο ή τον Ισίδωρο Ζουργό τους οποίους εκτιμώ απεριόριστα όχι μόνο ως συγγραφείς, μα και ως ανθρώπους, με το δεύτερο να αποτελεί σημαντικότατο κριτήριο για εμένα. Και το έργο, ασφαλώς, θα ήταν κάποιο Ιστορικό Μυθιστόρημα με ελληνικό ενδιαφέρον.
Όπως είναι γνωστό έχετε τελειώσει και το Παιδαγωγικό τμήμα ενώ έχετε γράψει βιβλία για παιδιά, τι σημαίνει λοιπόν για εσάς «Πηγή Παιδείας» κ. Παπαθεοδώρου και πως την ενσωματώνεται τόσο στα παιδικά σας βιβλία όσο και στα υπόλοιπα;
Σημαίνει αυτό που είδα να γράφεται ως μότο ή ως συμπέρασμα και στην «Πηγή Παιδείας»: πως το μόνο που χρειάζεται η εκπαίδευση είναι εκπαιδευτικούς που να αγαπούν αυτό που κάνουν. Το ίδιο ισχύει και για τους συγγραφείς παιδικών βιβλίων. Χαρά και γνώση είναι, για να επανέλθω και σε πρότερο ερώτημά σας, καρποί του ίδιου δένδρου.
Έχετε αναφέρει σε συνέντευξη σας ότι “η ιστορική έρευνα σας πήρε αρκετά χρόνια και ήταν από οδυνηρή έως συγκινητική. Μα άξιζε τον κόπο και ότι μόνο αυτά τα 4 βιβλία να είχατε γράψει θα νιώθατε ολοκληρωμένος ως συγγραφέας και είστε ευγνώμων στους εκατοντάδες ανθρώπους που σας μίλησαν”. Ποια από τις μαρτυρίες και τα λεγόμενα των ανθρώπων που ακούσατε σας επηρέασε ποιο πολύ στο συγγραφικό σας έργο, συγκεκριμένα σε ποιο και για ποιο λόγο; Ποιο ήταν το συναίσθημα που σας προκάλεσε;
Εκείνη την ίδια στιγμή συγκίνηση και αμέσως μετά απροσμέτρητο σεβασμό και ευγνωμοσύνη. Οι άνθρωποι αυτοί, οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας για να το θέσω πιο προσωπικά, στάθηκαν όρθιοι σε απίστευτα ενάντιους καιρούς και βάσταξαν όρθιες τις οικογένειες και την πατρίδα μας. Όλα όσα σήμερα ζούμε είναι, ας μου επιτραπεί η έκφραση, παιδική χαρά μπροστά σε όσα τράβηξαν στη χώρα μας οι γενιές που προηγήθηκαν. Ήταν όλοι τους εξαιρετικοί. Υπερήφανοι, δυνατοί, σταθεροί σε αξίες και ιδανικά.
«Όταν ένα έθνος βρίσκεται σε πτώση, όταν μια κοινωνία καταρρέει, μια παράμετρος μπορεί να βρεθεί πάντα: έχουν ξεχάσει από πού έρχονται. Έχουν χάσει επαφή με αυτό που τους ένωσε στην αρχή.» Ποια είναι η γνώμη σχετικά με αυτό;
Είναι απολύτως αληθές. Εδώ που βρισκόμαστε δεν προκύψαμε από παρθενογέννεση. Όλα όσα απολαμβάνουμε σήμερα, η ελευθερία, η ειρήνη, η δημοκρατία, δεν μας δόθηκαν ως δώρο διότι είμαστε περιούσιος λαός. Δημιουργήθηκαν από τους αγώνες, τους πολέμους και τις θυσίες των προπατόρων μας. Η γνωστή κοινοτοπία που δηλώνει πως «λαοί και έθνη που δεν γνωρίζουν την Ιστορία τους και τα λάθη τους είναι υποχρεωμένοι να τα επαναλάβουν» όπως κάθε κοινοτοπία, κρύβει μέσα της μια μεγάλη δόση αλήθειας.
Τα συγγραφικά σας έργα είναι συνάμα ιστορικά και αναφέρονται στο παρελθόν αλλά και τόσο σύγχρονα. Σε αυτήν την εποχή όπου καθημερινά ακούγονται ειδήσεις για διαφορετικά πολιτικά συμφέροντα και οι τελευταίες εξελίξεις στην χώρα μας τονίζουν την αίσθηση του κινδύνου για την εδαφική μας ακεραιότητα τι πιστεύεται εσείς γι αυτά τα γεγονότα;
Εύχομαι να μην μεταλλαχθεί η οικονομική κρίση σε εθνική. Διότι τότε, τα εννέα χρόνια της πρώτης, θα μοιάζουν με ελαφρά συννεφιά μπρος σε καταιγίδα. Γίνομαι ίσως μάντης κακών, μα ελπίζω ειλικρινά να αποδειχθώ ψεύτης.
Δικαιοσύνη, Πολιτική, Οικογένεια, Παιδεία, Παιδική ηλικία , Πατρίδα, Ιστορία, Αστυνομικό μυθιστόρημα, Παράδοση με ποια σειρά θα τα τοποθετούσατε και γιατί;
Οικογένεια, Πατρίδα, Παιδεία, Ιστορία, Δικαιοσύνη, Παράδοση, Πολιτική, Παιδική ηλικία, Αστυνομικό μυθιστόρημα. Με αυτή τη σειρά. Τα πέντε πρώτα, βεβαίως, έχουν ως σύνολο τη μεγαλύτερη βαρύτητα. Τα επόμενα λειτουργούν δευτερευόντως.
Υπάρχει κάποιο αντικείμενο με το οποίο είστε συνδεδεμένος πέραν των βιβλίων σας το οποίο σας βοηθά στην συγγραφή αυτών;
Αντικείμενο όχι, δεν θα το έλεγα. Όλα είναι κλεισμένα μέσα στο μυαλό και την ψυχή μου. Τα υπόλοιπα δεν έχουν σημασία, ειδικά τα άψυχα αντικείμενα.
Ποια είναι η καλύτερη συμβουλή που σας έχουν δώσει και σας βοήθησε πολύ με το συγγραφικό σας έργο και ποια θα δίνατε σε νέα άτομα που θέλουν να ασχοληθούν με το συγκεκριμένο χώρο;
Να προσπαθείς πάντα. Αυτό όχι μόνο για τη συγγραφή, μα και για κάθε όνειρο και κάθε επιθυμία. Για κάθε μικρή Ιθάκη όπως με ρωτήσατε και πριν. Για τους νέους και φερέλπιδες ομότεχνους, εκτός της παραπάνω συμβουλής θα ήθελα να κάνω και μία διευκρίνιση πρακτικής, ούτως ειπείν, φύσεως. Να μην πτοούνται από φήμες περί κυκλωμάτων που επιβάλλουν ή η κατακρημνίζουν υποψήφιους συγγραφείς. Είναι απλώς φήμες. Εάν ένα έργο είναι καλό, αργά ή γρήγορα θα βρει τον δρόμο για τον εκδότη και το κοινό του. Εγώ όταν ξεκίνησα, δεν γνώριζα κανέναν στον συγγραφικό και εκδοτικό χώρο, κανέναν απολύτως! Έκανα ό,τι καλύτερο μπορούσα συγγραφικά, ως δημιουργός, έκλεισα το έργο σε έναν φάκελο και το έστειλα στους εκδότες για θεώρηση. Τίποτα άλλο.
Υπάρχει κάτι που θα θέλατε εσείς να ρωτήσετε τους αναγνώστες των βιβλίων σας;
Ειλικρινά όχι… Θα ήθελα όμως να ευχαριστήσω εσάς για την τόσο ουσιαστική και σοβαρή συνέντευξη και να ευχηθώ από καρδιάς στην «Πηγή Παιδείας» να φτάσει σε όλες τις Ιθάκες που ονειρεύεται…
Εύχομαι ολόψυχα να συνεχίσει νάναι μακρύς ο δρόμος σας τόσο στο ιστορικό μυθιστόρημα όσο και στην γενικότερη συγγραφική σας πορεία. Πολλά τα καλοκαιρινά πρωιά να είναι που με τι ευχαρίστησι, με τι χαρά θα μπαίνετε σε λιμένας πρωτοειδωμένους. Εμείς σας ευχαριστούμε πολύ για την συνέντευξη σας στο «Πηγή Παιδείας» και εγώ προσωπικά κ. Θοδωρή Παπαθεοδώρου.
Συνέντευξη στην ΜΑΡΙΑ-ΙΩΑΝΝΑ ΜΑΝΩΛΟΠΟΥΛΟΥ
Πηγές
https://www.psichogios.gr/site/Authors/show/670/thodwrhs-papatheodwroy
