Η Χριστίνα Παναγιώτα Γραμματικοπούλου γεννήθηκε στο Ντίσελντορφ το 1978. Μεγάλωσε και σπούδασε στη Θεσσαλονίκη. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πολυτεχνείου Άαχεν και τελειόφοιτος του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Δημιουργικής Γραφής με κατεύθυνση «Συγγραφή» του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Εργάζεται ως μόνιμη Καθηγήτρια Γερμανικής Γλώσσας και ασχολείται με τη συγγραφή από την παιδική της ηλικία.
1.Πώς προέκυψε η συγγραφή Χριστίνα;
Παιδιόθεν το όνειρό μου ήταν να γίνω συγγραφέας. Προτού μάθω να διαβάζω, ζητούσα να μού χαρίζουν βιβλία και συνήθιζα να τα ξεφυλλίζω είτε εικάζοντας τι μπορεί να έγραφαν είτε πλάθοντας τις ιστορίες που φανταζόμουν ότι μπορεί να περιείχαν. Από τα επτά μου χρόνια έγραφα ημερολόγιο και αργότερα εκθέσεις στα Ελληνικά, τα Αγγλικά και τα Γερμανικά, τις οποίες συγκέντρωνα σε σημειωματάρια. Το χόμπι μου ήταν να ακούω ελληνικά και ξένα τραγούδια προσπαθώντας να καταγράψω τους στίχους, εφόσον δεν υπήρχε το διαδίκτυο, ώστε να μπορώ να τους αναζητήσω.
Είχα υποσχεθεί στον εαυτό μου πως, όταν κάποτε θα είχα το επάγγελμα που θα επιθυμούσα, θα ακολουθούσα παράλληλα θεωρητικές σπουδές στον τομέα της γραφής με στόχο να ασχοληθώ με τη συγγραφή.
2.Γιατί επέλεξες να ξεκινήσεις τη συγγραφική σου πορεία με αυτήν την ποιητική συλλογή;
Το ως άνω όνειρό μου έγινε πραγματικότητα, όταν τον Οκτώβριο του 2014 έγινα δεκτή ως μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Δημιουργική Γραφή» με κατεύθυνση «Συγγραφή» του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Το “Persona Gramma” είναι αποτέλεσμα των σπουδών μου αυτών. Τότε θεώρησα ώριμη τη χρονική στιγμή για να εκδώσω για πρώτη φορά κάποιο έργο μου.
3.Πού οφείλεται ο τίτλος “Persona Gramma” και τι σημαίνει;
Οι προγενέστερες μεταπτυχιακές μου σπουδές στον τομέα των Ευρωπαϊκών Σπουδών με Ειδικότητα στην Ευρωπαϊκή Πολιτική στο Ρηνανοβεστφαλικό Πολυτεχνείο Άαχεν Γερμανίας, καθώς και η ενασχόλησή μου με τις Νομικές και Πολιτικές Επιστήμες με οδήγησαν στο να ονομάσω «Persona Gramma» το πρώτο μου αυτό βιβλίο. Έκανα λογοπαίγνιο με τον πολιτικό όρο από τη λατινική γλώσσα, ‘persona grata’ (= επιθυμητό πρόσωπο, πρόσωπο κύρους), και το επίθετό μου, ‘Γραμματικοπούλου’. Έτσι εμπνεύστηκα και δημιούργησα τον τίτλο «Persona Gramma»
3.Τι είναι αυτό που θα συναντήσει ο αναγνώστης διαβάζοντας το βίβλο σου;
Το “Persona Gramma” περιλαμβάνει δύο (2) ποιητικές συλλογές.
Η πρώτη, με τίτλο «38», προέκυψε το καλοκαίρι του 2016 και ολοκληρώθηκε το μήνα Σεπτέμβριο του ίδιου έτους. Χωρίζεται σε δύο μέρη που φέρουν τους τίτλους «Εγωισμοί» και «Αντανακλάσεις» αντίστοιχα. Περιλαμβάνει μοντέρνα ποίηση σε ελεύθερο στίχο.
Η δεύτερη, με τίτλο «Ποιήματα για το Πολικό Αρκουδάκι», γράφτηκε το Σεπτέμβριο του 2015 στα πλαίσια του μεταπτυχιακού ως εργασία εξαμήνου στο μάθημα «Ποίηση και Στιχουργική» του κ. Ευριπίδη Γαραντούδη, Καθηγητή Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Πρόκειται για κλασική ποίηση με ομοιοκαταληξία (προσωπική ποίηση, σονέτο, μίμηση του δημοτικού τραγουδιού).
4. Tι είναι αυτό που σε οδήγησε στη συγγραφή;
Γράφω από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Το γράψιμο είναι η φυσική προέκταση του. Αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του ύπαρξής μου, κυριαρχεί σε κάθε έκφανση της προσωπικότητάς μου.
5. Μέσα σε μια κοινωνία με έντονα φαινόμενα κρίσης, κρίσης όχι μόνο οικονομικής αλλά και κοινωνικής, ποια πιστεύεις ότι είναι η χρησιμότητα της λογοτεχνίας;
Θεωρώ τόσο τον ποιητή όσο και τον καλλιτέχνη γενικότερα πολιτικό ον, που δεν μπορεί να νοηθεί αποκομμένο από τα κοινωνικοπολιτικά δρώμενα της εποχής του: αντίθετα, είναι ο υποκειμενικός τους εκφραστής. Καταγράφει, θα λέγαμε, με τρόπο δημιουργικό – μέσω του εργαλείου του, της γλώσσας, και των εκάστοτε μορφολογικών της μέσων που του ταιριάζουν – όσα συμβαίνουν γύρω του, ενώ παράλληλα ασκεί και την προσωπική του κριτική, ανάλογα με την προσωπικότητα και τα βιώματά του. Συνεπώς η λογοτεχνία αφενός μεν μπορεί να αποτελέσει ιστορικό τρόπο ‘καταγραφής’ των γεγονότων και φαινομένων μιας εποχής· αφετέρου μπορεί να ‘σώσει’ ανθρώπους σε στιγμές κρίσης. Μπορεί να «οπλίσει» τον αναγνώστη και να τον βοηθήσει να βγει από το πιο σκοτεινό τέλμα. Σε μένα την ίδια, σε μια πολύ δύσκολη περίοδο της ζωής μου, έπαιξε το ρόλο αυτό το έργο του Πάουλο Κοέλιο, «ο Αλχημιστής». Με καθόρισε και μου έδωσε δύναμη να πορευτώ, όταν τα αδιέξοδα έμοιαζαν απροσπέλαστα.
6. Ποιους λογοτέχνες θαυμάζεις και ποιοι είναι αυτοί που επηρέασαν τον τρόπο γραφής σου;
Η αγάπη μου για τη λογοτεχνία, ιδίως τη γερμανική, με έκανε να γίνω φιλόλογος. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, με συνάρπαζε να διαβάζω. Την ώρα εκείνη φαντάζομαι τον άνθρωπο που έγραψε το κείμενο. Τον κόπο, την προσπάθεια, την ακατάπαυστη δημιουργικότητά του – ανεξάρτητα από την εποχή του. Αισθάνομαι κοινωνός των ιδεών και των σκέψεών του. Ο συγγραφέας ή ποιητής με εισάγει στο δικό του κόσμο, μοιράζεται ένα κομμάτι του εαυτού του μαζί μου. Προσπαθώ, όταν αυτό είναι δυνατό, να διαβάζω τα έργα στο πρωτότυπο κείμενο, για να μπορώ να αντιληφθώ όλα τα παραπάνω ακριβέστερα.
Εδώ θα αναφέρω μόνο τους αγαπημένους μου Έλληνες συγγραφείς και ποιητές. Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν οι: Νίκος Καζαντζάκης, Γιώργος Χειμωνάς, Γεώργιος Βιζυηνός, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Πηνελόπη Δέλτα, Σώτη Τριανταφύλλου, Μισέλ Φάις· στη δεύτερη οι: Γιώργος Σεφέρης, Κώστας Καβάφης, Τίτος Πατρίκιος, Κική Δημουλά, Νίκη Χαλκιαδάκη, Νίκη Κωνσταντοπούλου, Κατερίνα Λιάτζουρα και Παναγιώτης Αρβανίτης.
Οι Λογοτέχνες που με έχουν επηρεάσει ως προς τον τρόπο γραφής μου είναι οι: Γιώργος Σεφέρης, Τίτος Πατρίκιος, Αναΐς Νιν, Έμιλυ Ντίκινσον, Φερνάντο Πεσσόα, Σιμόν Ντε Μποβουάρ, Γκύντερ Γκρας, Κρίστα Βολφ.
7. Χριστίνα, αν και κάνεις ακόμα τα πρώτα σου βήματα στη συγγραφή πρόσφατα βραβεύτηκες. Μίλησε μας γι αυτό.
Έχω βραβευτεί με τον Έπαινο Διηγήματος στο 2ο παγκόσμιο λογοτεχνικό διαγωνισμό ‘Μίμης Σουλιώτης’ του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας για το έργο μου με τίτλο ‘Ντιζάιν’ τον Ιούνιο του 2016. Επίσης πήρα το Α’ Βραβείο Δοκιμίου στον 7ο παγκόσμιο λογοτεχνικό διαγωνισμό εις μνήμην Βίκυς Ζαχαρίου – Δημήτρη Μανιού του Ελληνικού Πολιτιστικού Ομίλου Κυπρίων Ελλάδος για το έργο μου με τίτλο ‘Γερμανία, μέρες του 2002 μ.Χ.’ το Μάρτιο του 2017. Μια απο τις πιο σημαντικές βραβεύσεις μου ήταν όταν έλαβα τον Έπαινο Νουβέλας στον 6ο παγκόσμιο λογοτεχνικό διαγωνισμό του Ομίλου για την UNESCO Τεχνών, Λόγου και Επιστημών Ελλάδος για το έργο μου με τίτλο ‘Η σεληνιακή όψη του άντρα’.
8.Λογοτεχνία και Νέοι: Μέσα από την εμπειρία σου ως δασκάλα πιστεύεις ότι οι νέοι έχουν ουσιαστική επαφή με τη λογοτεχνία; Την κατανοούν σε βάθος ή τη βλέπουν βαθμοθηρικά;
Θεωρώ πως η σχέση των νέων με τη λογοτεχνία στην εποχή μας ποικίλλει από άτομο σε άτομο. Όσοι μαθητές και μαθήτριές μου διαβάζουν, ασχολούνται κυρίως με την ξένη/ φανταστική λογοτεχνία – κυρίως από ηλεκτρονικά βιβλία. Σπάνια τους ενδιαφέρει η κλασική λογοτεχνία. Όσα σχετικά θέματα και κείμενα διδάσκονται στο σχολείο γίνονται αντιληπτά και εμπεδώνονται/ εμβαθύνονται μόνο από συγκεκριμένη μερίδα των παιδιών. Οι υπόλοιποι βλέπουν το θέμα βαθμοθηρικά. Η υποφαινόμενη στο θέμα αυτό είναι ιδιαίτερα ευχαριστημένη από τους μαθητές/ τις μαθήτριες που έχει συναντήσει και στους οποίους έχει διδάξει Δημιουργική Γραφή.
9.Ποιο είναι το επόμενο συγγραφικό σου εγχείρημα;
Αυτήν την περίοδο συγγράφω τη διπλωματική μου εργασία, ένα κατασκοπικό μυθιστόρημα και μία σειρά διηγημάτων, ενώ ήδη ‘δουλεύω’ στο μυαλό μου την επόμενη ποιητική μου συλλογή.
Αυτή ήταν η Χριστίνα Παναγιώτα Γραμματικοπούλου, μια Κυρία που ξεχωρίζει. Ξεχωρίζει σε στυλ, σε μυαλό και προσωπικότητα. Μια γυναίκα βγαλμένη από το χρονοντούλαπο μιας άλλης εποχής, ίσως, μεταγενέστερης, φτιαγμένη να διαφέρει σε όλα. Ο λόγος της μεστός, λακωνικός και εύστοχος ακριβώς όπως και η προσωπικότητα της.
Σίγουρα η ποιητική της συλλογή θα σταθεί η αφορμή να εξερευνήσετε συναισθήματα και σκέψεις ενδόμυχες και είμαι σίγουρη πως η Χριστίνα θα συνεχίσει να μας εκπλήσσει μέσα από τις συγγραφικές της περιπλανήσεις είτε γράφοντας ποίηση, είτε μυθιστόρημα, είτε νουβέλα.
Άλλωστε ο συγγραφέας ανήκει στις λέξεις του και στις σκέψεις του…
Η συνέντευξη παραχωρήθηκε στην Ευαγγελία Τζιάκα.
