Η 22η Σεπτεμβρίου έχει ορισθεί ως η παγκόσμια ημέρα χωρίς αυτοκίνητο και οι περισσότερες πόλεις ανά τον κόσμο θα τιμήσουν αυτή τη μέρα, όπως κάθε χρόνο, με πεζοδρομήσεις κεντρικών δρόμων, πεζοπορίες και ποδηλατάδες. Θα είναι άλλη μια μέρα προβληματισμού για το πώς να ζήσουμε σε πιο ανθρώπινες πόλεις. Βέβαια για τους περισσότερους απ’ αυτούς που χρησιμοποιούν το αυτοκίνητο για τις μετακινήσεις τους, αυτή η μέρα φαίνεται “φανταστική”. Είναι σαν να τους έλεγαν ότι μπορείτε να ζήσετε μια μέρα χωρίς κινητό τηλέφωνο. Τόσο άρρηκτα συνδεδεμένη είναι η καθημερινότητά τους με τη χρήση του αυτοκινήτου, αφού έχει γίνει προέκταση του “εγώ” τους.
Παρόλο που το αυτοκίνητο είναι ένα ακριβό μέσο μετακίνησης που σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, ανεργίας και χαμηλόμισθης εργασίας κατατρώγει το ετήσιο εισόδημα, είναι ένα αναγκαίο μέσο, γιατί η ανάπτυξη και επέκταση των πόλεων επέβαλε τη χρήση του για την εξοικονόμηση χρόνου και την κάλυψη μεγάλων αποστάσεων.
Λένε ότι για να αλλάξεις τον κόσμο πρέπει να αλλάξεις πρώτα ο ίδιος. Αυτό είναι πολύ σωστό, αρκεί η βούλησή μας να αλλάξουμε τις καθημερινές μας συνήθειες να συνδυαστεί με έναν υπεύθυνο σχεδιασμό, ώστε να γίνουν οι πόλεις πιο φιλικές προς τον πολίτη. Μερικά βήματα γι’ αυτήν την αλλαγή στο μέτρο του δυνατού είναι:
– Να περπατάμε όταν έχουμε χρόνο και όταν έχουμε να καλύψουμε μικρές αποστάσεις. Αυτό είναι ευεργετικό διπλά γιατί δεν επιβαρύνουμε τους δρόμους μ’ άλλο ένα αυτοκίνητο και ταυτόχρονα εξυπηρετούμε την ανάγκη μας για καθημερινή άσκηση, σε πεζοδρόμια όμως που δεν έχουν εμπόδια.
– Η χρήση του ποδηλάτου είναι μια τάση που αρχίζει να εξαπλώνεται περισσότερο στους νέους, οι οποίοι για λόγους εξοικονόμησης χρόνου και χρημάτων, εντάσσουν το ποδήλατο στην καθημερινότητά τους. Αυτό βέβαια προϋποθέτει δρόμους ασφαλείς, χάραξη ποδηλατόδρομων, χώρους στάθμευσης ποδηλάτων κλπ. Πιλοτικά αυτό είχε αρχίσει να εφαρμόζεται σε μικρές πόλεις, όπως τα Τρίκαλα. Σκεφτείτε πόσο πιο ρεαλιστικά θα γίνονταν αυτά που σκεφτόμαστε αν δημιουργούνταν έπειτα από περιβαλλοντικές μελέτες δίκτυα διαδρομών για ασφαλή πεζοπορία και ποδηλασία, ώστε να μπορούν να ενώνονται τα κεντρικά κομμάτια μιας πόλης με κάθε γειτονιά.
– Να επιλέγουμε για τις αστικές και υπεραστικές μετακινήσεις λεωφορεία ή τρένα. Αυτή όμως η πρωτοβουλία και επιλογή πρέπει να ενθαρρύνεται από τις υπηρεσίες με την ακρίβεια των δρομολογίων, την επέκταση των διαδρομών, τη μείωση του χρόνου μετακίνησης και φυσικά ελκυστικές και ανταγωνιστικές τιμές.
Καταλήγοντας μπορούμε να πούμε ότι το αυτοκίνητο είναι ένα μέσο που διευκολύνει τον άνθρωπο αλλά ταυτόχρονα του επιβάλλει έναν καθιστικό τρόπο ζωής, που επιβαρύνει την υγεία του, και ένα υψηλό κόστος για τη συντήρησή του, που επιβαρύνει τα οικονομικά του. Ο Μίλαν Κούντερα έλεγε ότι στην προσπάθειά του ο άνθρωπος να κινείται πιο γρήγορα για να κερδίζει χρόνο, έχασε την πραγματική αίσθηση του χώρου και χρόνου, ώστε τίποτα να μη γνωρίζει και να μην απολαμβάνει ουσιαστικά. Η βραδύτητα της πεζοπορίας είναι ευεργετική για την σωματική, πνευματική και ψυχική υγεία και είναι σύμφυτη με τον άνθρωπο που γεννήθηκε για να περπατάει.
Ανθή Ψωμά
