Πρόβατο στο μαντρί ή κατσίκι στη βουνοκορφή; Το δίλημμα του σκεπτόμενου τολμηρού αναζητητή της αλήθειας

 Τι κατάρα κι αυτή, όταν δεν καταλαβαίνει κανείς κάτι, να το ντύνει με το μανδύα  του επικίνδυνου!
Πόσο δύσκολη γίνεται η καθημερινότητα όταν δυο άνθρωποι που ενώ η ζωή τους έχει φέρει σε μια μορφή σχέσης,  δεν μπορούν να συνυπάρχουν λόγω διαφορετικών αντιλήψεων! Πόσο αδιέξοδο γίνεται  για κάποιον όταν η συνείδησή  του τον οδηγεί σε σφαίρες πιο διευρυμένες και ενώ με καλοσύνη και αποδοχή θέλει να τραβήξει και τον άλλον στο δρόμο της αναζήτησης, ο δεύτερος αντιστέκεται! 

Και αν απλά αυτός ο δεύτερος, προέβαλε τις αντιρρήσεις του με ευγένεια, δεν θα είχαμε κανέναν προβληματισμό.  Θα το θεωρούσαμε αναμενόμενο και αρκετά ασφαλές, πιστεύοντας πως με τον έναν ή τον άλλον τρόπο αυτοί οι δυο άνθρωποι, θα βρουν τις ισορροπίες, έχοντας σαν στόχο το κοινό καλό. Αργά ή γρήγορα θα λάμψει η αλήθεια.

Τι γίνεται όμως όταν ο ένας θέλει το δρόμο προς το φως, και άλλος όχι μόνο αντιστέκεται αλλά κατηγορεί και διαβάλλει τον πρώτο θεωρώντας πως ο δρόμος αυτός είναι επικίνδυνος;  Πολλά τα παραδείγματα και ακόμα περισσότερες οι συνέπειες για όλα τα μέτωπα και των ελεύθερα σκεπτόμενων και των συντηρητικών.
Πρόσφατα μου προέκυψε το εξής δύσκολο περιστατικό.  Γυναίκα σε επαρχιακή μικρή πόλη, κάτω από 50, νέα και ωραία, αγαπά τη ζωή και τολμά αποδεικνύοντας ότι τα καταφέρνει με ότι καταπιαστεί.  Ο περίγυρος της, μηδενός εξαιρουμένου (μητέρα, πατέρας, αδελφός, σύζυγος, γιος και νύφη) σταθερά εμμένοντας στις σκληρές πεποιθήσεις της παράδοσης, θέλουν την σύζυγο υπό τον σύζυγο.  Ο σύζυγος βαθιά καταθλιπτικός και αποθαρρυμμένος  (γύρω στα 55),  έτοιμος να παραιτηθεί από τη βιοπάλη της καθημερινότητας, παραδομένος όλο και πιο πολύ στο αλκοόλ, μιας και όπως τα περισσότερα νοικοκυριά η οικονομική συνθήκη τους  μοιάζει να είναι δυσβάσταχτη και μη αναστρέψιμη. 

Η σύζυγος με όνειρα και πίστη, τολμά να σκέφτεται και να σχεδιάζει  αλλαγές.  Δουλεύει διπλές βάρδιες με το χαμόγελο στα χείλη και τολμά να πάρει και βοήθεια από ειδικούς.  Τολμά να ονειρεύεται να αλλάξει την καθημερινότητά της, προσεγγίζοντας τη ζωή λίγο πιο αισιόδοξα, με περισσότερη ελπίδα, με μεγαλύτερη πίστη, με εμπιστοσύνη στο σχέδιο που ξεδιπλώνει η σκληρή κατά τα άλλα πραγματικότητα τους.  Ο περίγυρος φοβούμενος την τόλμη της, καταλήγει να την επικρίνει, να την επιπλήττει που τολμά να ξεφεύγει απ τη μοίρα της. Θεωρεί δε την επιρροή των ειδικών, συμφεροντολογική και επικίνδυνη, με αποτέλεσμα να απομακρύνουν έως και να αποκλείουν την ανωτέρω γυναίκα σιγά σιγά από το οικογενειακό σχήμα.  Συνωμοτούν δε όλοι μαζί  ακόμη και στο να της απαγορεύουν  να δει το νήπιο εγγόνι της, με φόβο ότι θα το επηρεάσει  επικίνδυνα!!! Ο κίνδυνος είναι μόνο η απεριόριστη αγάπη της που γίνεται φανερή γιατί είναι πάντα χαρούμενη και γλυκομίλητη με τη μικρή εγγονούλα.  Η νύφη όμως και μάνα της μικρής, σκληρή, άκαμπτη, με απέραντους φόβους συμπεριφέρεται στο μικρό κοριτσάκι δεσποτικά και αυταρχικά.  Η μικρή καταλαβαίνει τη διαφορά, με τη σοφία που έχουν αυτές οι καινούργιες ψυχούλες που έρχονται πιο έτοιμες να αντιληφθούν την αλήθεια και τρέχει με πολύ χαρά κάθε που βλέπει τη  γιαγιά. 

Η μάνα σιγά σιγά, ζηλεύοντας τη σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ της μικρής της κόρης και της πεθεράς, αποκλείει τη γιαγιά ως επικίνδυνη.  Επικίνδυνη λοιπόν και ως σύζυγος, και ως κόρη, και ως μάνα και ως πεθερά και ακόμη και ως γιαγιά. Επικίνδυνη γιατί τολμά να ελπίζει και να προσπαθεί.  Επικίνδυνη γιατί δεν παραιτείται.  Επικίνδυνη γιατί διαφοροποιείται από τη μάζα. Επικίνδυνη  και όλοι όσοι συνδράμουν το όνειρό της, είτε ενισχύοντας και ενθαρρύνοντας είτε βοηθώντας με τον έναν ή τον άλλο τρόπο (ας σημειωθεί χωρίς αμοιβή)!   Τι κρίμα! Τι απέραντη παρανόηση! Τι αδυσώπητη  καθυστέρηση για την εξέλιξη όλων!

Αυτή η ιστορία επαναλαμβάνεται σε πολλές εκδοχές.  Έχουμε ζευγάρια που δεν μπορούν να βρουν συνήχηση. Έχουμε φίλους που απομακρύνονται. Έχουμε γονείς με παιδιά που βρίσκονται σε αντιπαραθέσεις. Έχουμε πεθερές με νύφες να μάχονται, αδέλφια να διασκορπίζονται, ακόμη και δασκάλους φωτεινούς και προικισμένους σε αντιπαράθεση με τους διευθυντές τους ή με τους Συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων (ναι και αυτό το έχουμε δει!).  Ας μην θίξουμε και τον σκοταδισμό μερικών ιερέων και πιστών, εγκλωβισμένων σε αναχρονιστικές ανόητες και επικίνδυνες δοξασίες (αυτό να δείτε πόσο σκληρά το έχουν πληρώσει κάποιοι συνάνθρωποί μας)! Όλες οι μορφές σχέσεων δοκιμάζονται όταν αρχίζει ο ένας να διαφοροποιεί τα βήματα και θέλει να οδηγήσει το χορό σε πιο ελεύθερη έκφραση, σε πιο εμπνευσμένες φιγούρες.

Ένας χορός είναι η ζωή και τα βήματα δεν μπορεί να είναι  πάντα ίδια, γιατί ο δρόμος αλλάζει και το μόνο βέβαιο είναι πως αλλάζει συνεχώς, άρα και τα βήματα χρειάζεται συνεχώς να αναπροσαρμόζονται. Υπάρχουν φορές που σέρνουμε το χορό και τούτο θέλει δύναμη και κουράγιο για να κρατηθείς όρθιος και να στηρίξεις και τους άλλους που έπονται.  Υπάρχουν και οι φορές που είσαι εκεί δίπλα στον πρώτο που καθώς κάνει τις φιγούρες του, εσύ πρέπει να κρατάς γερά για να μην πέσει.  Υπάρχουν και εκείνες που ο επόμενος δεν μπορεί ή δεν θέλει ή δεν αντέχει να συνεχίσει και ενώ χαμηλώνεις την ταχύτητα και κάνεις το βηματισμό σου πιο αργό και σταθερό, εξακολουθεί να μην θέλει, να μην μπορεί να μην αντέχει.  Και ο κύκλος κόβεται και δημιουργείται μια δύνη που ανακατατάσσει όλη τη δομή.  Και τούτο τις πιο πολλές φορές δεν γίνετε με σεβασμό αλλά  με θυμό.  Μια προσομοίωση ενός παραδοσιακού χορού είναι η ζωή!

Μέσα στις οικογενειακές ιστορίες μπορεί κανείς να παρατηρήσει συχνά  διάφορα τέτοια φαινόμενα που οδηγούν συχνά σε αντιπαραθέσεις και ενίοτε σε οριστικά σχίσματα.  Ο σπόρος της διχόνοιας εύκολα πέφτει και ακόμη πιο εύκολα εκκολάπτεται και καρπίζει μίση και πάθη που διαρκούν για γενιές.
Πώς θα γίνει ώστε οι άνθρωποι να συμπορεύονται στην εξέλιξή τους και να μπορούν να συναποφασίζουν τούτο ή εκείνο μέσα από έναν κοινό δρόμο με γνώμονα το κοινό καλό;
Πώς θα γίνει ώστε οι άνθρωποι αν δεν μπορούν να συμπορευτούν να σέβονται τη θέση του άλλου χωρίς να θέλουν να την μειώσουν ώστε να παραμείνουν εκείνοι καθησυχασμένοι στην προσωπική τους τοποθέτηση κι ας είναι και λανθασμένη.
Πώς θα γίνει να αφυπνιστούν οι κοιμισμένοι;
Πώς θα γίνει τουλάχιστον να συνεχίσουν να κοιμούνται αλλά να μην κακοποιούν με κάθε τρόπο αυτούς που έχουν ήδη ξυπνήσει;
Πώς θα γίνει η κατάρα της διχόνοιας να μην διαφεντεύει τις ζωές των ανθρώπων;
Πώς θα γίνει το σκοτάδι να πάψει να φοβάται το φως;
Μόνον το φως έχει στο χέρι του τη λύση.  Να ρίξει περισσότερο φως στο σκοτάδι.  Να δεχτεί τον αποκλεισμό που είναι μόνο για το επίπεδο της υλικής του υπόστασης και να επιτρέψει σε περισσότερο φως να λούσει τα απόκρυφα όσων φοβούμενοι κρύβονται στις προσωπικές τους σπηλιές και επιτρέπουν τους σκιώδεις εαυτούς τους μόνο, να περιφέρονται επειδή φοβούνται τόσο πολύ το φως.  Μέσα τους βαθιά υπάρχει η φλόγα της αλήθειας.  Μέσα τους βαθιά επιθυμούν να βγουν, δεν τους το επιτρέπει ο φόβος της διαφορετικότητας.  Είναι δύσκολο να είσαι διαφορετικός.  Είναι δύσκολο να σέρνεις το χορό.  Είναι δύσκολο όταν  ο δεύτερος στον κύκλο δεν  σου κρατάει το μαντήλι.  Κρατώντας τον απ’ το χέρι τα πράγματα γίνονται πιο πολύπλοκα.  Το χέρι δεν έχει την ευκαμψία του μαντηλιού και τα τσαλίμια του πρώτου δυσκολεύουν έως και εμποδίζουν τη σύνδεση των δύο χορευτών.  Είναι μοιραία η απομάκρυνση μέχρι που και οι δυο να βρουν στις αποσκευές τους το κοινό μαντήλι.

Το κοινό μαντήλι είναι η αλήθεια.  Δεν μπορεί όλοι θα την αντιληφθούν.  Όλοι θα την προσεγγίσουν, αργά ή γρήγορα. Όλοι την έχουμε μέσα μας.  Δυσκολευόμαστε να την αντιληφθούμε φοβούμενοι πως εντοπίζοντάς την θα κινδυνεύσουμε να φύγουμε απ’ τη ρότα.  Μας έχουν πείσει δυστυχώς, χρόνια τώρα,  πως το να είσαι ένα πρόβατο μέσα στο μαντρί έχει μεγαλύτερη ασφάλεια από το να είσαι ένα κατσίκι που οδεύει προς την βουνοκορφή.  Μας έχουν πείσει πως ο δρόμος προς την ελευθερία δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα, έχει κινδύνους και εμπόδια, έχει κακοτοπιές και δυσκολίες, και ξέχασαν να μας θυμίσουν πως έχει και κάτι ξέφωτα με μια εξαίρετη  θέα προς την απεραντοσύνη.

Ξέχασαν να μας πουν πως έχει  θέα προς όλες τις κατευθύνσεις εκεί πάνω και το αν θα  οδηγηθείς εκεί ή αλλού είναι θέμα της ελεύθερης βούλησής σου που είναι συνυφασμένη με την ύπαρξη.  Μας πείθουν συνεχώς πως το μαντρί έχει ζεστασιά και ασφάλεια, έχει εξασφαλισμένη τροφή, βιομηχανοποιημένη και ίδια κάθε μέρα, αλλά σίγουρη και έτσι ξεχνάμε τη νοστιμιά που έχει  το  φρέσκο χορταράκι με τη δροσοσταλίδα πάνω του  και τη χαρά να το ανακαλύπτεις κρυμμένο κάτω απ’ την πέτρα.  Μα πιο πολύ απ’ όλα  … ξεχνάμε  πως  βρωμάει πολύ εκεί μέσα!  Δυστυχώς το μαντρί δεν έχει παράθυρα να τα ανοίξεις για να μπει ο καθαρός αέρας.  Έχει μόνο πόρτα να βγεις και όσοι  τολμούν να σύρουν το χορό, να το σκάσουν απ’ το μαντρί και να πάρουν το δρόμο προς την Ελευθερία γνωρίζουν πως ο δρόμος δεν έχει γυρισμό…. Σε τελευταία ανάλυση, η  πόρτα είναι ανοιχτή για όλους.

Ερατώ Χατζημιχαλάκη
Οικογενειακή Σύμβουλος
www.allazo.gr

www.elpidohori.gr