Όταν ήμασταν παιδιά και περνούσαμε ώρες ατελείωτες μπροστά στην τηλεόραση, βλέποντας παιδικά και νεανικές σειρές μας άρεσε πολύ. Όταν μπήκαμε στην εφηβεία και δημιουργήσαμε λογαριασμούς μέσων κοινωνικής δικτύωσης θεωρούσαμε ότι ήμασταν πολύ cool, ειδικά όταν βάλαμε internet στο σπίτι… Όταν πήραμε το πρώτο smartphone και κάναμε και Instagram ήταν το κάτι άλλο… Νιώθαμε ότι είχαμε ανακαλύψει τον κόσμο. Αν σκεφτούμε τώρα, πόσες ώρες έχουμε ξοδέψει συνολικά στη ζωή μας (και συνεχίζουμε καθημερινά να ξοδεύουμε) μπροστά σε μια οθόνη θα μπορούσαμε ίσως να βάλουμε τα κλάματα. Γιατί πολύ απλά, αυτές οι ώρες μας προσέφεραν περισσότερα αρνητικά παρά θετικά. Ας πιάσουμε λοιπόν, την μεγάλη και ίσως ατελείωτη συζήτηση γύρω από τα Social Media.
Πόσο τοξικά είναι τα Social Media, το ακούμε συνέχεια… Όμως συνεχίζουμε να τα χρησιμοποιούμε ακάθεκτοι και με μανία, κάποιες φορές αισθανόμενοι λίγο άσχημα για το κακό που μας κάνουν, κάποιες φορές (τις περισσότερες) χωρίς καμία τύψη… Κάποιες φορές το παίζουμε δυνατοί και ισχυριζόμαστε ότι: «εμένα δεν με επηρεάζουν αυτά», «βλέπω την τέλεια ζωή των άλλων, που πηγαίνουν μαγευτικά ταξίδια, τρώνε υπέροχα φαγητά σε καταπληκτικά μέρη, έχουν τις πιο αγαπησιάρικες σχέσεις, τις πιο φανταστικές και δημιουργικές δουλείες, τα πιο καλογυμνασμένα και σέξι σώματα αλλά και τα πανέμορφα αψεγάδιαστα πρόσωπα, αλλά εμένα δεν με επηρεάζει!». «Δεν μπαίνω στη διαδικασία της σύγκρισης, ούτε έστω και λίγο», «Δεν τα ζηλεύω όλα αυτά»…-ΠΟΤΕ ΚΑΝΕΙΣ- Και βέβαια μπαίνουμε στη διαδικασία της σύγκρισης συνέχεια. Και βέβαια αναρωτιόμαστε συνεχώς τι κάνουμε λάθος στη ζωή μας ή και χειρότερα προσπαθούμε και εμείς με την σειρά μας κάπως να τους ανταγωνιστούμε, ποστάροντας καμία φωτογραφία έχοντας χρησιμοποιήσει 200 φίλτρα για να φαίνεται πιο επαγγελματική και ψαγμένη. Και κάθε φορά που διαβάζουμε ένα άρθρο, παρόμοιο με αυτό και λέμε ότι πρέπει λίγο να μειώσουμε τα social media και ίσως το κάνουμε για λίγες μέρες, σκεφτόμαστε μετά… «και αν έστειλε κάτι κάποιος φίλος στο Instagram και δεν το έχω δει και έχω μείνει πίσω;» Και ξανά απ’ την αρχή…
Πόσο μεγάλη ικανότητα έχει μια οθόνη να μας υπνωτίζει λοιπόν; Πόση ενέργεια και χρόνο μας τρώει αυτή η οθόνη στην καθημερινότητα; Σας έχει τύχει να έχετε μια μέρα κενό και να την ξοδέψετε ολόκληρη μπροστά στην οθόνη, νιώθοντας ότι σας κυριεύει μια απερίγραπτη βαρεμάρα να κάνετε οτιδήποτε άλλο; Σας έχει τύχει την ώρα που μιλάτε για κάτι σημαντικό (ή και όχι) σε έναν άνθρωπο εκείνος να κοιτάει για ώρα το κινητό του; Ή και σε σας τους ίδιους να μιλάει κάποιος στο τηλέφωνο και εσείς να σκρολάρετε στο Facebook και να μην έχετε ακούσει τα μισά από αυτά που λέει; Δεν σας ακούγεται πολύ εκνευριστικό όλο αυτό;
Κάπως έτσι όμως αργά και σταθερά δημιουργείται μια κουλτούρα και μια γενιά που χαρακτηρίζεται από αδράνεια, δυσκολία σκέψης, βούλησης και κρίσης, ίσως και ανύπαρκτων ηθικών αναστολών. Πολύ απλά γιατί η οθόνη δεν σου αφήνει περιθώρια για δημιουργική σκέψη, φαντασία, ίσως προβληματισμό. Απλά, σου πασάρει έτοιμη μια άποψη ή μια εικόνα ενός άλλου και εσύ την υιοθετείς πολλές φορές άκριτα. Η κουλτούρα αυτή αναζητά το εύκολο και γρήγορο. Αρχικά στην οθόνη και έπειτα στις σχέσεις και στη συμπεριφορά…
Και αν αυτά σου περνάνε καμία φορά από το μυαλό και θες να ξεκόψεις, κάτι σε τραβάει πάλι πίσω. Τι είναι αυτό που μας λείπει στην πραγματικότητα λοιπόν; Και γιατί τέλος πάντων επιτρέπουμε σε μηχανήματα να μας εξουσιάζουν;
-Είναι ο ανασφαλής αγώνας για αποδοχή; Το να μην μείνεις πίσω στις εξελίξεις; Η ζωή μας που εμείς αντιλαμβανόμαστε ως ανιαρή; Ή μήπως κάτι βαθύτερο όπως η έλλειψη ουσιαστικών και ασφαλών σχέσεων αγάπης από τη ζωή μας; Ίσως, καμιά φορά είναι και όλα μαζί.
της Ψυχολόγου Ιωάννας Φαλέγκα,
