Το ντοκιμαντέρ δεν είναι απλή καταγραφή, αλλά μια πράξη μεταμόρφωσης. Δεν θα γίνω γραφική, με επιστημονικούς όρους και σύνθετα νοήματα. Παρ’ όλα αυτά, είναι σπουδαίο να επισημανθεί, ότι ένα ντοκιμαντέρ δεν είναι πλήρως αντικειμενικό, διότι είναι ανθρώπινο δημιούργημα.
Βάσει ορισμού, τα ντοκιμαντέρ είναι προϊόντα μιας διαμορφωμένης πληροφορίας. Οι ταινίες ντοκιμαντέρ δεν μπορούν να είναι τίποτε περισσότερο από μια ερμηνεία των γεγονότων και των θεμάτων του πραγματικού κόσμου και δεν μπορούν ποτέ να φτάσουν το επίπεδο αντικειμενικότητας, που πολλές φορές φιλοδοξούν να πετύχουν.
Σκοπός του είναι να παρουσιάσει μια έτερη πραγματικότητα, από αυτή που περιοριζόμαστε και γνωρίζουμε όλοι μας. Να μας προβληματίσει, να μας “ταρακουνήσει” από την πολυθρόνα. Θέλει αρχικά να περιορίσει και μετέπειτα να ξεδιαλύνει την αδράνεια. Δεν αποτελεί σίγουρα την στερεοτυπική ταμπέλα της «βαρεμάρας». Τεκμηριώνεται ουσιαστικά η επικαιρότητα που καταγράφεται, σε απλό και κατανοητό λόγο.
Συμβατική συμφωνία μεταξύ δημιουργού και κοινού είναι ο ρεαλισμός του ντοκιμαντέρ. Αφού ναι μεν η πρώτη ύλη του αποτελείται από κοινωνικές και ιστορικές επιρροές και αντιλήψεις, το προϊόν του ωστόσο εξαρτάται και δομείται από την δημιουργική φαντασία του δημιουργού.
Εννοιολογικά πρεσβεύεται ότι το ντοκιμαντέρ πρέπει να ενεργεί, κατά κάποιο τρόπο, ως όχημα για μια πολιτιστική και εκπαιδευτική διαφώτιση. Ωστόσο, δεν χρειάζεται να διαμορφώνονται περιορισμοί και απόλυτοι/δεσποτικοί όροι για το τι είναι το ντοκιμαντέρ. Αυτό αντιδρά στο φιλμικό υλικό και παράλληλα , μπορεί να αποτελεί μέρος γνήσιας ψυχαγωγίας για κάποιους,για άλλους μπορεί να αποτελεί ένα ανθρώπινο δημιούργημα με εκπαιδευτικό χαρακτήρα, ενώ για κάποιους άλλους μπορεί να είναι βαρύγδουπο και κουραστικό, λόγω των ποικίλλων πληροφοριών σε συνδυασμό με τα σύνθετα νοήματα, εξαιτίας των αυξημένων επιστημονικών όρων. Όλα εξαρτώνται, από το τι έχει ανάγκη ο δημιουργός να προβάλλει, σε αλληλουχία με αυτό που λαμβάνει το κοινό.
Όσον αφορά την Ελλάδα και την σχέση με το ντοκιμαντέρ, υπάρχουν διάφορα που μπορούν να ειπωθούν. Το πετυχημένο και αναγνωρισμένο ντοκιμαντέρ του Γιώργου Αυγερόπουλου, προσπαθεί να αναιρέσει την αδράνεια του κόσμου. Με ρίσκο την σωματική του ακεραιότητα, «Οι βρώμικες δουλειές του πετρελαίου», γύρω από το Δέλτα του Νίγηρα, εύκολα θα μπορούσαν να τον οδηγήσουν στον θάνατο. Ανάμεσα στους αντάρτες ιθαγενείς, που αντιστέκονται στην επιρροή, που αντιτίθενται στον βωμό του χρήματος και τον εξαναγκασμό, που προκαλούν οι κεφαλαιοκράτες. Ο κόσμος μετά από την προβολή του ντοκιμαντέρ του σκέφτηκε ακόμη και το μποϊκοτάζ έναντι του ιμπεριαλισμού.
«Το Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα», του Στέλιου Κούλογλου, επηρεασμένο από την τάση των talkshows, αλλά και τις επιρροές του από την καθημερινή ζωή στο εξωτερικό, προσπαθεί να προβάλλει κάτι νέο και πρωτοποριακό για τα ελληνικά δεδομένα.
Κλείνοντας, η διαχρονικότητα που αποπνέει το «Μονόγραμμα» του Γιώργου και της Ηρώς Σγουράκη, διεισδύει στις βιογραφίες επιφανών προσώπων από τον καλλιτεχνικό, τον κοινωνικό, τον πνευματικό και τον πολιτικό τομέα. Ξυπνάει μνήμες στην μητέρα μου, που δεν θα ξεθωριάσουν.
Ο κόσμος γύρω μας αλλάζει και οι δυνατότητες της τεχνολογίας και των εφαρμογών της, προτείνουν μια νέα ματιά θέασης αυτών των αλλαγών. Τα στερεότυπα, σταδιακά, χρειάζεται να εγκαταλείψουν. Ήρθε η στιγμή να κατανοήσουμε, μέσω τέτοιων επιρροών, ποιοι είμαστε και όπως είπε ο Αυγερόπουλος: «Ο Έλληνας χρειάζεται, να σταματήσει να ωφελοσκοπεί».
Πηγές: aegeandocs.gr, youtube.com(‘ΡΙΜΕΪΚ” – ”Ελληνικά Ντοκιμαντέρ’)
