Ψάχνοντας για δώρο γενεθλίων έπεσε το μάτι μου σ’έναν πρωτότυπο τίτλο Η καλή μάγισσα και το ρεβιθοχωριό . “Και από πότε μπορεί να είναι μια μάγισσα καλή;”, αναρωτήθηκα. Έτσι κανόνισα μια συνέντευξη με τον δημιουργό της, Περικλή Καφάση, για να τον γνωρίσουμε και για να πειστούμε ότι πρέπει να δούμε με άλλο μάτι όχι μόνο τους κακούς των παραμυθιών αλλά και γενικότερα τις κακοτοπιές.
Καταρχάς ας γνωριστούμε. Πείτε μας κάποιες πληροφορίες για εσάς.
Γεννήθηκα στην Κοζάνη το 1974. Σπούδασα στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και συγκεκριμένα στο τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής. Έχω δύο μεταπτυχιακούς τίτλους, ένα στην Περιβαλλοντική Πολιτική και Διαχείριση και ένα στη Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού. Εργάζομαι στη Διαχείριση Απορριμμάτων Δυτικής Μακεδονίας. Είμαι παντρεμένος και έχω δίδυμους γιους στην ηλικία των 9 ετών.
Αγαπημένος παιδικός σας ήρωας παιδικού βιβλίου;
Δεν μπορώ να πω ότι είχα κάποιον αγαπημένο ήρωα ως παιδί. Διάβαζα τα διάφορα κλασικά παραμύθια, ταυτιζόμουν με τους ήρωες αλλά δεν είχα κάποιον αγαπημένο. Ομολογώ πάντως ότι έτρεφα μια συμπάθεια για ήρωες που στο τέλος δεν ήταν αυτοί οι νικητές.
Ήσασταν ο μαθητής που η δασκάλα σας σήκωνε στον πίνακα για να διαβάσετε την έκθεση σας;
Η έκθεση δεν ήταν ποτέ το αγαπημένο μου μάθημα. Όσο εύκολα μπορούσα να γράψω ένα στιχάκι τόσο δύσκολο μου φαινόταν να εκφραστώ με πεζό λόγο. Θα έλεγα ότι ήμουν ένας μαθητής μέσου επιπέδου όσον αφορά το μάθημα της έκθεσης.
Ποια ανάγκη σας έσπρωξε στη συγγραφή ; Ήταν παιδικό όνειρο που θέλατε να πραγματοποιήσετε; Υπάρχει κάποιο άτομο στο περιβάλλον σας που σας παρακίνησε σε αυτό σας το εγχείρημα ;
Η ανάγκη ήταν κυρίως εσωτερική. Δεν ήταν παιδικό όνειρο αλλά σίγουρα προέκυψε τα τελευταία χρόνια. Έβλεπα ότι υπήρχε μια εσωτερική ορμή να γράψω και απλά έψαχνα την αφορμή για να το κάνω. Και η αφορμή αυτή δόθηκε από τη σύζυγό μου η οποία δουλεύει σε βρεφονηπιακό σταθμό και μου ζήτησε να γράψουμε παιδικές γιορτές.
Διαβάζοντας το βιογραφικό σας διαπιστώνω πως το κύριο επάγγελμα σας ανήκει στον τομέα διαχείρισης απορριμμάτων . Θα μπορούσε το επάγγελμα σας να αποτελέσει έμπνευση για μια ιστορία που να προωθεί την περιβαλλοντολογική παιδεία;
Προφανώς και θα μπορούσε. Το ζήτημα διαχείρισης των απορριμμάτων είναι πολύ ευαίσθητο και από την εμπειρία μου γνωρίζω ότι τα μικρά παιδιά είναι αυτά που αφενός μεν κατανοούν και ενστερνίζονται την ανάγκη για ένα πιο καθαρό περιβάλλον, αφετέρου δε μπορούν να παρακινήσουν και τους μεγαλύτερους να ακολουθήσουν καλά πρότυπα διαχείρισης.
Συναντήσατε εμπόδια μέχρι να εκδώσετε το πρώτο σας βιβλίο;
Αρκετά έως πολλά μπορώ να πω. Το πρώτο βιβλίο μου ήταν στην ουσία μία αυτοέκδοση, η οποία μου κόστισε αρκετά χρήματα και μόνο από εμένα εξαρτιόταν η προώθηση του βιβλίου. Όπως καταλαβαίνετε η άγνοια του πως λειτουργεί αυτός ο χώρος σε συνδυασμό με τη μη κατάλληλη στήριξη από τον εκδοτικό οίκο καθιστούν το εγχείρημα δύσκολο εν τη γενέσει του.
Μιλώντας για τα βιβλία σας, τη “Λίμνη των κύκνων”, διασκευή του γνωστού λαϊκού ρώσικου παραμυθιού και με την ευρηματική ιστορία της “ καλής μάγισσας στο Ρεβιθοχωριό” χαρίζετε στον αναγνώστη έναν μανδύα εικόνων που τον σπρώχνει να συμμετέχει στην πλοκή. Ποια μηνύματα θα θέλατε να μεταδώσετε στα παιδιά μέσα από τα βιβλία σας; Μελλοντικά θα επιμείνετε στην θεατρική μορφή;
Προσπαθώ μέσα από τα έργα μου να ωθήσω τους μικρούς αναγνώστες να νιώσουν οι ίδιοι ότι συμμετέχουν στα δρώμενα. Μέσω της έμμετρης μορφής και της δυνατότητας ύπαρξης ρόλων, ο αναγνώστης θεωρώ πως νιώθει κομμάτι του έργου. Τα δύο έργα εκ φύσεως μεταδίδουν διαφορετικά μηνύματα στα παιδιά. Το μεν πρώτο, υμνεί τη δύναμη της αγάπης και τη νίκη της ενάντια στο κακό, το μεν δεύτερο προσπαθεί να καταδείξει ότι οι κλασικοί ήρωες των παραμυθιών, όπως οι μάγισσες, μπορεί να είναι αρκετά παρεξηγημένοι και θα πρέπει να πάρουν και αυτοί τα εύσημα των αναγνωστών. Επίσης μέσα από το δεύτερο έργο προσπάθησα να δείξω ότι η «κακή» μάγισσα και τα «άνοστα» ρεβίθια τελικά δεν είναι έτσι όπως τα φανταζόμαστε. Και ελπίζω να το πέτυχα.
Γενικά μπορώ να πω πως μέσα από αυτό το έργο αποδεικνύεται ότι δεν πρέπει να φοβόμαστε για τον εαυτό μας και το πώς μας βλέπουν οι άλλοι. Πάντα υπάρχει ο τρόπος εφόσον πιστεύουμε στον εαυτό μας να βρούμε την ανταπόκριση που αξίζουμε. Επίσης δεν πρέπει να φοβόμαστε να δοκιμάζουμε.
Φυσικά πετύχατε να σπρώξετε το αγαπητό κοινό σας να δοκιμάσει, αφού όπως διάβασα σε κάποιο σχόλιο μιας μητέρας, χάρη στην ιστορία της καλής μάγισσας, τα παιδιά της έφαγαν ρεβίθια που δεν είχαν δοκιμάσει ποτέ στη ζωή τους.
Συχνά οι ιδέες και τα μηνύματα που θέλουμε να περάσουμε μέσα από την συγγραφή ενός βιβλίου, αντικατοπτρίζει τον τρόπο σκέψης που υιοθετούμε στη ζωή μας. Εσείς εντάσσετε τη φαντασία ή κάποιο άλλο στοιχείο του παραμυθιού στην καθημερινότητα σας και ποιο είναι το δικό σας μαγικό ραβδί για να αντιμετωπίζετε τις δυσκολίες;
Θα έλεγα ότι η φαντασία είναι το πιο δυνατό όπλο απέναντι στις καθημερινές δυσκολίες. Το να ονειρεύεσαι και να ξεφεύγεις όσο είναι δυνατόν από την καθημερινότητα (χωρίς όπως να αποκόπτεσαι από αυτή) σε βοηθάει να αντιμετωπίζεις τα προβλήματα με έναν άλλο τρόπο, λιγότερο ψυχοφθόρο και περισσότερο αποτελεσματικό.
Σήμερα, τα παιδιά διαβάζουν βιβλία;
Θεωρώ πως όχι όσο θα μπορούσαν. Η τεχνολογία, κακά τα ψέματα, έχει εισέλθει τόσο πολύ στην καθημερινότητά μας που σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις που πρέπει να καλύψουν καθημερινά οι γονείς, καθιστά την ανάγνωση ενός παραμυθιού εκ των πραγμάτων δύσκολη υπόθεση.
Είστε υπέρ μιας αυτόματης γιαγιάς ,τα σημερινά DVD , ή του παραδοσιακού τρόπου αφήγησης παραμυθιών κ γιατί;
Σε καμία περίπτωση. Είναι σαφώς προτιμότερη η παραδοσιακή ανάγνωση ενός βιβλίου. Σε κάθε άλλη περίπτωση θεωρώ πως το αποτέλεσμα είναι σαφώς κατώτερο. Μέσα από την παραδοσιακή ανάγνωση το παιδί έχει σε εγρήγορση όλες σχεδόν τις αισθήσεις του (αφή, όραση, ακοή) σε αντίθεση με την ανάγνωση μέσω ηλεκτρονικού μέσου.
Θα γράφατε παραμύθι για ενήλικες ; Ποιον τίτλο θα δίνατε;
Θεωρώ πως κάθε παραμύθι ανταποκρίνεται όχι μόνο σε μικρά παιδιά αλλά και σε κάθε ενήλικα που νιώθει παιδί.
Ποια στοιχεία θεωρείτε πως πρέπει να έχει ένας καλός γονέας ;
Αγάπη, υπομονή, επικοινωνία, κατανόηση.
Νομίζω πως λείπει σήμερα η παιδική αθωότητα στα παιδιά, πώς πιστεύετε πως μπορούμε να την επαναφέρουμε;
Δε θα συμφωνήσω απαραίτητα ότι τους λείπει. Απλά η μετάβαση από τη μια κατάσταση στην άλλη γίνεται πλέον πιο γρήγορα και σε μικρότερες ηλικίες. Δε νομίζω πως είναι εύκολο να την επαναφέρουμε αλλά το βασικό είναι να προσαρμοστούμε ομαλά στη νέα κατάσταση και όσο το δυνατόν περισσότερο να μιλάμε με το παιδί. Αυτό είναι το μεγαλύτερο όπλο του.
Θεωρώ πως και τα δύο έργα σας θα μπορούσαν να ενταχθούν στο σχολικό πλαίσιο και να διδαχθούν, ποιες είναι οι δικές σας προσδοκίες για τα βιβλία σας;
Προφανώς και θα ένιωθα περήφανος εφόσον τα έργα μου θεωρούνταν κατάλληλα να διδαχθούν στα πλαίσια του σχολείου. Παρόλα αυτά η μεγαλύτερη προσδοκία για μένα είναι το χαμόγελο ενός παιδιού που το διαβάζει και ενός γονέα που το αφηγείται.
Έγινε σήμερα, στην πόλη της Κοζάνης, η παρουσίαση του βιβλίου σας “Η καλή μάγισσα στο Ρεβιθοχωριό”, θα ακολουθήσουν και άλλες ;
Η επόμενη παρουσίαση θα πραγματοποιηθεί στο βιβλιοπωλείο Ιανός στη Θεσσαλονίκη στις 26 Νοεμβρίου. Θα ακολουθήσει άλλη μία στην πόλη της Κοζάνης αρχές Δεκεμβρίου και άλλη μία στη Θεσσαλονίκη στα τέλη Γενάρη. Βρίσκομαι σε επαφές επίσης προκειμένου να παρουσιάσω το βιβλίο στο Βελβενδό, τα Γρεβενά την Καστοριά και τη Λάρισα.
Ο Περικλής Καφάσης δε θα σταματήσει ποτέ να ονειρεύεται και το ίδιο προτρέπει στους μικρούς και μεγάλους αναγνώστες του. Η δική του «μυστική συνταγή ζωής » περιέχει τα εξής συστατικά: φαντασία, υπομονή, κατανόηση αυτοεκτίμηση και αγάπη. Εμείς θα συμφωνήσουμε μαζί του και θα προσθέσουμε ότι οι τρόποι εκτέλεσης της «συνταγής » ευτυχώς ποικίλουν ώστε να μπορεί ο καθένας να διαλέξει αυτόν που του ταιριάζει.
Εύχομαι η πένα σας να είναι η μάγισσα που θα μεταμορφώνει την απόσταση που κρατούν οι νέοι για το βιβλίο σε ακόρεστη όρεξη για διάβασμα.
Κατερίνα Γεωργιάδου
