Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο αποτελεί το μεγαλύτερο πανεπιστημιακό ίδρυμα της Ελλάδας με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Το 2016 συμπληρώθηκαν 90 χρόνια από την ίδρυση ενός πανεπιστημίου που χαράζει ήδη από το 1926 λαμπρή επιστημονική πορεία και παραμένει υψηλά στη λίστα των πανεπιστήμιων με το μεγαλύτερο επιστημονικό και ερευνητικό κύρος. Το γεγονός αυτό τεκμηριώνεται και από τη θέση, στην οποία κατατάχθηκε το Α.Π.Θ. στο δείκτη Academic Ranking of World Universities το 2010, δηλαδή μεταξύ των 500 καλύτερων πανεπιστημίων στον κόσμο.
Την ιδέα για την ίδρυση του πανεπιστημίου εισήγαγε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, όταν πλέον η Βόρεια Ελλάδα απελευθερώθηκε και επίσημα από την οθωμανική κατοχή. Η επερχόμενη, ωστόσο, Μικρασιατική καταστροφή ανέστειλε την πραγμάτωση του οράματος του Βενιζέλου. Τελικά, το 1925 επί κυβέρνησης Αλεξάνδρου Παπαναστασίου δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ο ιδρυτικός νόμος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και έτσι ξεκινούν οι διαδικασίες για τη συγκρότηση του πανεπιστημιακού ιδρύματος, τις οποίες, όμως, δυσχεραίνουν οι πολιτικές αναταραχές τις εποχές.
Η πανεπιστημιακή λειτουργία ξεκινά επισήμως το 1926 με τη λειτουργία πρώτα της Φιλοσοφικής σχολής στη βίλα «Αλλατίνι». Τον Οκτώβριο του επόμενου έτους το Α.Π.Θ. μεταστεγάζεται στο μέγαρο της Εθνικής Αμύνης, όπου βρισκόταν παλαιότερα το Β’ Στρατιωτικό Νοσοκομείο.
Από το 1927 και μέχρι το 1959 ιδρύονται σταδιακά και άλλα τμήματα σπουδών του Πανεπιστημίου εκτός της Φιλοσοφικής, με δεύτερη τη Φυσικομαθηματική Σχολή και τελευταία την Οδοντιατρική.
Το 1982 πραγματοποιείται ουσιαστική αναδιάρθρωση των πανεπιστημιακών δομών με ανασύσταση των σχολών και τμημάτων, που λαμβάνουν τη μορφή που γνωρίζουμε σήμερα. Η Παιδαγωγική Σχολή, η Σχολή Καλών Τεχνών, τα τμήματα επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ, αλλά και παραρτήματα του Α.Π.Θ., όπως η Παιδαγωγική Σχολή της Φλώρινας ιδρύονται από το 1982 και έπειτα.
Σήμερα, οι εγκαταστάσεις του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου καταλαμβάνουν περίπου 334.000 m² στο κέντρο της πόλης, ενώ λόγω του μεγάλου αριθμού φοιτητών (ανέρχονται στους 95.000 περίπου) μέρος των εγκαταστάσεων βρίσκεται και εκτός πανεπιστημιούπολης –για παράδειγμα το τμήμα επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού εδρεύει στη Θέρμη. Η λειτουργία του πανεπιστημίου διαρθρώνεται σε συνολικά 41 τμήματα, υπαγόμενα σε 11 σχολές καλύπτοντας ευρύ φάσμα επιστημονικών πεδίων.
Για τη διευκόλυνση της ακαδημαϊκής κοινότητας το Πανεπιστήμιο παρέχει σημαντικές υπηρεσίες, όπως δωρεάν σίτιση στη Φοιτητική Λέσχη, πρόσβαση των μελών του στην Κεντρική του Βιβλιοθήκη, αλλά και στις περιφερειακές των διαφόρων τμημάτων, ενώ υπάρχει και Πανεπιστημιακό Γυμναστήριο με ποικιλία αθλητικών δραστηριοτήτων. Από τις σημαντικότερες δομές του είναι οι Φοιτητικές Εστίες, που σε μια εποχή οικονομικής δυσπραγίας παρέχουν διαμονή σε μεγάλο αριθμό φοιτητών. Το Α.Π.Θ. ενισχύοντας βαθμιαία την επιστημονική του εμβέλεια συνεργάζεται με διακεκριμένα πανεπιστημιακά ιδρύματα της Ευρώπης και όχι μόνο οργανώνοντας διαρκώς προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών (Erasmus, Erasmus+) και ενισχύοντας τα προγράμματα υποτροφιών για μεταπτυχιακές σπουδές.
Έχοντας ως όραμα το να γίνει το καλύτερο πολυθεματικό πανεπιστήμιο της ΝΑ Ευρώπης, το Α.Π.Θ. στοχεύει στην παροχή προπτυχιακών σπουδών υψηλής ποιότητας, στην άμεση επαγγελματική αποκατάσταση των αποφοίτων του και στη γόνιμη επιστημονική έρευνα, της οποίας, όμως, τα αποτελέσματα να αξιοποιούνται ορθά από την κοινωνία και τις επιχειρήσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι λαμπροί επιστήμονες, όπως ο Εμμανουήλ Κριαράς, ο Λίνος Πολίτης, ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης αποφοίτησαν και δίδαξαν στο πανεπιστήμιο. Σε δέκα χρόνια από τώρα το Αριστοτέλειο θα συμπληρώσει έναν αιώνα λειτουργίας και η ιστορία του στην επιστήμη ας είναι πάντα σπουδαία…
Παπάζη Θεοδώρα
www.auth.gr
www.wikipedia.com
