Ζωρζ Σαρή, ένα όνομα μία ιστορία στην κυριολεξία! Δεν ξέρω ειλικρινά πως θα καταφέρω να χωρέσω σε ένα κείμενο όλα αυτά που θέλω να σας μεταφέρω γι’ αυτή τη γυναίκα. Όλα αυτά που ένιωσα πριν χρόνια διαβάζοντας τα βιβλία της, πραγματικά αριστουργήματα για μένα.
Δεν χρειάζεται άλλη μία βιογραφία της, γιατί όλοι μπορούν να μάθουν από παντού πληροφορίες για αυτήν. Θέλω περισσότερο να δείτε τη Ζωρζ Σαρή μέσα από τη δική μου ματιά, μια ματιά της ηλικίας των 10 χρονών.
Τόσο ήμουν λοιπόν το 1994 όταν η μητέρα μου μου πήρε σαν δώρο ένα λογοτεχνικό βιβλίο. Λάτρης των παραμυθιών και των βιβλίων από μικρή το καλύτερο που θα μπορούσες να μου δωρίσεις θα ήταν αυτό. Μεγάλη λαχτάρα είχα λοιπόν να ξεκινήσω να διαβάζω αυτό το καινούριο βιβλίο. Ο τίτλος του περίεργος: «Ο θησαυρός της Βαγίας». Μα τι είναι η Βαγία; Είχα αναρωτηθεί τότε και μου κέντρισε τόσο πολύ το ενδιαφέρον που δεν μπορούσα να το αφήσω αν δεν το τελείωνα. Ο αριστουργηματικός τρόπος γραφής της Ζωρζ Σαρή πραγματικά με συνεπήρε και ρουφούσα τις σελίδες τη μία μετά την άλλη ζώντας κυριολεκτικά κι εγώ την ιστορία των παιδιών. Αναρωτιόμουν τι θα γίνει τελικά με τον θησαυρό κι αν ο γερμανός στρατιώτης τελικά θα θεραπευτεί. Κι έμαθα εντέλει ότι η Βαγία είναι ένα μικρό χωριουδάκι στην Αίγινα – το οποίο φυσικά επισκέφθηκα όταν βρέθηκα στο νησί – .
Από τότε και στο εξής η Ζωρζ Σαρή έγινε η αγαπημένη μου συγγραφέας. Ποιο βιβλίο της να πρωτοθυμηθώ και για ποιο απ’όλα να μιλήσω. Το αγαπημένο μου ακόμη και μέχρι σήμερα είναι «Το ψέμα» με ηρωίδα τη Χριστίνα. Όταν το διάβαζα ένιωθα να με πλημμυρίζουν τα συναισθήματα και οι δισταγμοί της ηρωίδας, ήταν σαν να ήμουν η ίδια πρωταγωνίστρια του έργου. Γιατί αυτό κατάφερε να κάνει μέσα από τα βιβλία της. Να σε βάζει μέσα στην ιστορία, να την ζεις διαβάζοντας και να μην κλείνεις το βιβλίο αν δεν φτάσεις στο αποκορύφωμα. Αλλά είχε και συνέχεια… δεν θα σταματούσες να το σκέφτεσαι απλά επειδή έφτασες στην τελευταία σελίδα. Σε έβαζε στη διαδικασία να συνεχίζεις να αναρωτιέσαι και να ψάχνεις απαντήσεις.
Μέσα από τα βιβλία της μιλούσε για ιστορικά και πολιτικά γεγονότα της εποχής που άλλοι δεν τα άγγιζαν καν. Στα βιβλία «Όταν ο ήλιος», «Κόκκινη κλωστή δεμένη» και «Οι νικητές» έγραψε για την περίοδο της Κατοχής, της Αντίστασης και της απελευθέρωσης της Ελλάδας από τους Γερμανούς βάζοντας την Ζωή αρχικά να προσπαθεί να καταλάβει σε τι ωφελούν όλα αυτά που συνέβαιναν τότε(πόλεμος, θάνατος, πείνα κτλ) και μετέπειτα να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της μάχης (η ίδια η συγγραφέας εντάχθηκε στην ΕΠΟΝ και το ΕΑΜ και συμμετείχε στις μάχες του Δεκέμβρη του 1944, όπου και τραυματίστηκε). Στο «Ε.Π.» τα γεγονότα διαδραματίζονται την εποχή της δικτατορίας του Μεταξά, λίγο πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μας γράφει για τη φιλία και το σύνθημα τους το Ε.Π. δηλαδή Ενωμένες Πάντα – ήταν όντως φιλία χρόνων αυτή που την συνέδεε με την άλλη μεγάλη συγγραφέα, την Άλκη Ζέη, από τα μαθητικά τους χρόνια -. «Τα γενέθλια» αφορούν την Άννα και την δικτατορία των συνταγματαρχών. Η μικρή Άννα μεγαλώνει μέσα σε κλίμα φόβου λόγω αυτού του γεγονότος που σημάδεψε την Ελλάδα και όντας στην εφηβεία αρχίζει να αμφισβητεί τα πάντα γύρω της. «Τα χέγια» επίσης αναφέρονται στη δικτατορία. Αυτό που καταφέρνει λοιπόν η Ζωρζ Σαρή είναι να δίνει αυτονομία και λόγο στα παιδιά και τους έφηβους πρωταγωνιστές των βιβλίων της. Οι ήρωες της φαντάζουν πραγματικοί (και είναι σε πολλές περιπτώσεις), θα μπορούσαμε να είμαστε εμείς, τα αδέρφια μας, οι φίλοι μας. Και πιστεύω ότι αυτός είναι ο λόγος που είναι από τις αγαπημένες συγγραφείς παιδιών και εφήβων εδώ και δεκαετίες.
Και είναι αλήθεια ότι η Ζωρζ Σαρή ξεκίνησε σαν ηθοποιός θεάτρου και κινηματογράφου πριν στραφεί στη συγγραφή βιβλίων. Σταμάτησε να παίζει όταν ξέσπασε η δικτατορία και αναζητώντας τρόπους να εκφραστεί καλλιτεχνικά ξεκίνησε να γράφει(ευτυχώς για όλους μας!). Χαρακτηριστικά έχει πει: «Στο γράψιμο βρήκα ό, τι δεν μπορούσα να βρω στο θέατρο, ίσως γιατί δεν ήμουν πρωταγωνίστρια και ίσως γιατί δεν ήμουν σε θέση να διαλέξω τους ρόλους που ο θιασάρχης ή ο σκηνοθέτης διάλεγαν για μένα. Τώρα φέρω ακέραιη την ευθύνη των βιβλίων μου. Κάνω αυτό που θέλω, αυτό που μπορώ».
Αυτό λοιπόν που κατάφερε είναι να μεταφέρει τα μηνύματά της ακέραια χωρίς τον προστατευτισμό και τον διδακτισμό της εποχής της. Η γραφή της είναι βιογραφική αλλά έχει και στοιχεία μυθοπλασίας. Αναφέρει τα προσωπικά της βιώματα μέσα από σημαντικά γεγονότα που συντάραξαν την Ελλάδα και έτσι καθιστά τον έφηβο αναγνώστη ον σκεπτόμενο και «πολιτικοποιημένο». Δεν τον βλέπει ως ένα παιδί αλλά ως ένα αυτόνομο άτομο, το οποίο διαβάζει και κρίνει. Γι’ αυτό τον λόγο του λέει την αλήθεια χωρίς να την ωραιοποιεί. Και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο έγινε τόσο αγαπητή σε παιδιά, εφήβους αλλά και μεγάλους.
Η Ζωρζ Σαρή, η δική μας Γεωργία Σαρηβαξεβάνη, έφυγε από τη ζωή το 2012 σε ηλικία 87 ετών. Μας άφησε πλήθος μυθιστορημάτων, ιστοριών για παιδιά, θεατρικών έργων, μεταφράσεων μυθιστορημάτων από τα γαλλικά. Δεν νοείται να υπάρχει παιδική – εφηβική βιβλιοθήκη που να μην περιλαμβάνει τα πολύτιμα βιβλία της. Είναι μια παρακαταθήκη για το μέλλον των παιδιών μας. Είναι ένας αμύθητος θησαυρός που οφείλουμε να διατηρήσουμε στα βάθη των αιώνων.
Ειρήνη Κεμερλή
https://www.sansimera.gr/biographies/484
http://www.pragmatikotita.gr/portraita-stili
http://www.i-read.i-teen.gr/author/zorz-sari
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%96%CF%89%CF%81%CE%B6_%CE%A3%CE%B1%CF%81%CE%AE
