Το βιβλίο «Η Θεσσαλονίκη κατά τη Λατινοκρατία, Οι επιστολές του πάπα Ιννοκεντίου Γ ΄ προς τη Λατινική Κοινότητα της Θεσσαλονίκης» είναι μία ιστορική μελέτη που αφορά στην παρουσία των Λατίνων στην πόλη της Θεσσαλονίκης στις αρχές του 13ου αιώνα. Συγγραφέας του έργου είναι ο Υπ. Διδ. Ιστορίας Κωνσταντίνος Μπατσιόλας και κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις «Μέθεξις». Το βιβλίο είναι μία πρωτότυπη επιστημονική μελέτη για τα πρώτα χρόνια της λατινοκρατίας στον ελλαδικό χώρο με εστίαση στη Θεσσαλονίκη.
Μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης τον Απρίλιο του 1204 ο Βονιφάτιος Μομφερατικός, επικεφαλής της Σταυροφορίας, ιδρύει στη Θεσσαλονίκη ένα βραχύβιο βασίλειο και προσπαθεί να επεκτείνει την επικράτεια στον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο. Παράλληλα, καθώς οι Σταυροφορίες δεν αποτελούσαν ένα απλό πολιτικοστρατιωτικό γεγονός αλλά είχαν ευλόγως έντονο θρησκευτικό χαρακτήρα, τον Βονιφάτιο συνακολουθούν και διάφορα μέλη της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας, κληρικοί ή μοναχοί, οι οποίοι επιχειρούν να οργανώσουν μια λατινική εκκλησία στον ελλαδικό χώρο. Στους πολιτικούς και θρησκευτικούς άρχοντες της Θεσσαλονίκης απευθύνεται με δεκάδες επιστολές ο πάπας Ιννοκέντιος Γ΄ θίγοντας διάφορα ζητήματα όχι μόνο εκκλησιαστικής φύσεως, αλλά κυρίως πολιτικής.
Το χρονικό πλαίσιο της έρευνας στην πράξη καθορίζεται από το χρονικό διάστημα που ο Ιννοκέντιος ήταν επικεφαλής της εκκλησίας της Ρώμης, δηλαδή από το 1198 ως το 1216. Μέσα στο χρονικό αυτό διάστημα εκτυλίχθηκαν τα γεγονότα της Δ΄ Σταυροφορίας και απεστάλησαν οι προς έρευνα επιστολές, ενώ η περίοδος της λατινοκρατίας στον ελλαδικό χώρο διήρκησε πολύ περισσότερο, σε μερικές περιπτώσεις αρκετούς αιώνες.
Η παρούσα εργασία χωρίζεται σε τέσσερα κεφάλαια. Πιο συγκεκριμένα, στο πρώτο κεφάλαιο συνοπτικά παρουσιάζεται η ζωή του πάπα Ιννοκεντίου Γ΄ καθώς και το πολυδιάστατο έργο του, πολιτικό, εκκλησιαστικό, συγγραφικό. Σκιαγραφούνται επίσης σε αδρές γραμμές καίρια σημεία της πολιτικοθρησκευτικής σκέψης και στάσης του.
Η έρευνα στο δεύτερο κεφάλαιο μετατοπίζεται από τον Ιννοκέντιο στον ελλαδικό χώρο. Στο κεφάλαιο αυτό η μελέτη κινείται στην επιγραμματική παρουσίαση της πολιτικής διαμόρφωσης του ελλαδικού χώρου κατά τα πρώτα χρόνια της λατινοκρατίας καθώς επίσης και στο πως και σε ποιο σημείο μετεβλήθη η εκκλησιαστική ζωή και δομή στο μομφερατικό βασίλειο της Θεσσαλονίκης.
Το τρίτο κεφάλαιο αφιερώθηκε στη μελέτη των επιστολών του Ιννοκεντίου που αφορούν ζητήματα της Θεσσαλονίκης. Ένας αξιοσημείωτος αριθμός των επιστολών απεστάλησαν από τον πάπα Ιννοκέντιο Γ΄ προκειμένου να επιλυθούν προβλήματα που ανέκυψαν κατά βάση στη λατινική εκκλησία της Θεσσαλονίκης. Τέτοια ζητήματα ήταν η εκλογή και η εγκατάσταση λατίνου αρχιεπισκόπου στη Θεσσαλονίκη, η σχέση του Ιννοκεντίου με την αντί-βασίλισσα Μαρία-Μαργαρίτα, ζητήματα σχετικά με τις μονές Ακαπνίου, Χορταΐτου, Φιλοκαλίου και τα λεγόμενα «αυτοκρατορικά» μοναστήρια, διάφορα άλλα διοικητικά ζητήματα της λατινικής εκκλησίας καθώς και, τέλος, ζητήματα σε σχέση με τη διάθεση και τη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων διαφόρων εκκλησιαστικών ιδρυμάτων, όπως του ναού του Αγίου Δημητρίου.
Τέλος, στο τέταρτο κεφάλαιο γίνεται μια σύντομη παρουσίαση των επιστολών του Ιννοκεντίου προς διάφορα πρόσωπα της λατινικής εκκλησίας της Θεσσαλονίκης για ζητήματα που δεν αφορούν άμεσα ή και καθόλου στη Θεσσαλονίκη.
Απολήγοντας, στον επίλογο αναδεικνύονται θέματα που δεν θίγονται στην επιστολογραφία του Ιννοκεντίου για τη Θεσσαλονίκη. Με άλλα λόγια, τι θα περίμενε να συναντήσει ο μελετητής των επιστολών κι, εν τέλει, δεν τα συναντά.
Το συγκεκριμένο έργο αποτελεί μία σημαντική μελέτη για την ιστορία της Θεσσαλονίκης καθώς και πολύτιμη μαρτυρία. Η πρωτοτυπία έγκειται στο γεγονός ότι ο συγγραφέας με μεθοδικότητα δεν οδηγήθηκε στη συστηματοποίηση απλά των αρχείων, αλλά ήταν και ο «δημιουργός» των γεγονότων που αυτά καταγράφουν.
Ο διακεκριμένος εκπαιδευτικός κ. Κωνσταντίνος Μπατσιόλας είναι ένα από τα μέλη της Πηγής Παιδείας τα τελευταία τρία χρόνια, γεννήθηκε το 1979 και κατάγεται από τη Χαλάστρα Θεσσαλονίκης. Έχει σπουδάσει Ιστορία-Εθνολογία (Δ.Π.Θ.), Θεολογία (Α.Π.Θ) και έχει μεταπτυχιακές σπουδές στην Εκκλησιαστική Ιστορία (Α.Π.Θ) ενώ είναι Υποψήφιος Διδάκτορας Εκκλησιαστικής Ιστορίας στο τμήμα Θεολογίας στη Θεολογική Σχολή του Α.Π.Θ. Ζει στη Θεσσαλονίκη όπου και δραστηριοποιείται επαγγελματικά ως φιλόλογος εργαζόμενος στην ιδιωτική εκπαίδευση. Στη γενέτειρά του Χαλάστρα έχει αναπτύξει έντονη κοινωνικοπολιτική δραστηριότητα με συμμετοχή σε τοπικούς συλλόγους και στην τοπική αυτοδιοίκηση. Παράλληλα, έχει πραγματοποιήσει ομιλίες για ζητήματα ιστορικά και ήταν μέλος της οργανωτικής επιτροπής του Λαϊκού Πανεπιστημίου Δήμου Δέλτα. Αρθρογραφεί στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο ασχολούμενος με θέματα Ιστορίας, Πολιτισμού και Πολιτικής και πρόσφατα έγινε συγγραφέας του έργου “Η Θεσσαλονίκη κατά τη Λατινοκρατία” που εξεδόθη το 2019 από τις εκδόσεις “Μέθεξις.
