Το ILoveDyslexia (ILD) δεν είναι άλλο ένα κέντρο ξένων γλωσσών. Δεν είναι ένα ακόμα φροντιστήριο που υποστηρίζει πως αγκαλιάζει ΚΑΙ μαθητές με μαθησιακές ιδιαιτερότητες. Το ILD είναι ένα όραμα που φαντάζει ουτοπικό και όμως έγινε πραγματικότητα- όχι σε κάποια σκανδιναβική χώρα που όλοι εξαίρουν για το εκπαιδευτικό της σύστημα, αλλά στην Ελλάδα της κρίσης.
Μπαίνοντας στο κτίριο του ILD στο Χαλάνδρι, το μόνο που δε νιώθει κανείς είναι πως μπαίνει σε φροντιστήριο και γενικότερα σε «σχολικό» περιβάλλον. Ο χώρος της υποδοχής μεγάλος όσο πρέπει, άνετος και χαρούμενος, με χρωματιστά διακοσμητικά και αναπαυτικούς καναπέδες και καρέκλες. Εκεί βρίσκω ανθρώπους διαφόρων ηλικιών που είτε περιμένουν να αρχίσουν το μάθημά τους είτε απλά διαβάζουν, πίνουν τσάι και ακούν απαλή μουσική. Το προσωπικό που τυχαία συναντώ, ευγενικό και χαμογελαστό. Όλοι νέοι άνθρωποι, με εμφανώς πολύ καλές σχέσεις με τους μαθητές και μεταξύ τους. Αυτό που διαχέεται στην ατμόσφαιρα είναι θετική ενέργεια και μόνο.
Ποιός λοιπόν κρύβεται πίσω από αυτή την ιδέα και από αυτό το δημιούργημα; Ποιός ήταν ο αρκετά «τρελός» και πεισματάρης που σε μια Ελλάδα με τόσα προβλήματα οικονομικής και κοινωνικής φύσης άνοιξε ένα τέτοιο παράθυρο και έκανε ένα τολμηρό βήμα που τελικά απέδωσε καρπούς; Εμπνεύστρια και ιδρύτρια του ILD είναι η κυρία Αγγελική Παππά, καθηγήτρια αγγλικών με μεταπτυχιακές σπουδές στην Ειδική Παιδαγωγική, εκπαιδευτικός με πολλαπλές διακρίσεις παγκοσμίως και με δυο υποψηφιότητες για το GlobalTeachers’ Prize, δύο φορές στους 50 κορυφαίους εκπαιδευτικούς παγκοσμίως, γνωστό και ως Νόμπελ Παιδείας, με την οποία είχα την τιμή και τη χαρά να κάνω μια κουβέντα εφ’ όλης της ύλης.
Το πρώτο πράγμα που θέλω να τη ρωτήσω, γνωρίζοντας πως το κέντρο που δημιούργησε είναι το μοναδικό όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως, είναι πώς είναι δυνατόν. Πώς γίνεται σε μια εποχή που οι μαθησιακές δυσκολίες αποτελούν παραδοχή της ακαδημαϊκής κοινότητας, να μην έχουν αναπτυχθεί αντίστοιχες ιδέες και σε άλλα μέρη του κόσμου.
«Μου πήρε οχτώ χρόνια να αναπτύξω τη μέθοδό μου, η οποία δεν ολοκληρώνεται ποτέ, είναι ζωντανός οργανισμός και μονίμως εμπλουτίζεται. Για να μπορέσει κάποιος άλλος άνθρωπος να κάνει κάτι αντίστοιχο, επειδή δεν υπάρχει κάποιο πανεπιστήμιο που σπουδάζεις ξένες γλώσσες για μαθητές με δυσλεξία, και ούτε υπάρχουν ολοκληρωμένα εργαλεία και μέθοδοι στο εμπόριο, θα πρέπει να τα φτιάξει μόνος του. Η αφοσίωση λοιπόν αυτή είναι ένα ρίσκο και, αν θέλετε, μια τρέλα. Ο λόγος που εγώ το έκανα είναι γιατί ένιωθα απόλυτη ευθύνη απέναντι στα παιδιά αυτά που πραγματικά δε με ενδιέφερε το πόσο μακριά θα φτάσει αυτή η διαδικασία. Εργάζομαι λοιπόν τα τελευταία δώδεκα χρόνια στο κομμάτι αυτό με πάθος, αγάπη και, αν θέλετε, τελειομανία, σε ό,τι κάνω και χτίστηκε όλο αυτό στο όνομα της αγάπης, εξ’ου και το όνομα ILoveDyslexia. Δεν έγινε για προσωπικούς, οφελιμιστικούς ή καθαρά εμπορικούς λόγους. Έγινε πρωτίστως στο όνομα της αγάπης. Βρέθηκαν άνθρωποι τους οποίους με υπομονή εκπαίδευσα για πολλούς μήνες πριν ξεκινήσουν να διδάσκουν με το συγκεκριμένο πρόγραμμα. Ήταν φωτισμένοι, χαρισματικοί άνθρωποι που ήρθαν κοντά μου και ήθελαν να υπηρετήσουν το άγνωστο που δημιουργήθηκε. Σύντομα, μέσα από τα αποτελέσματά μας, νιώσαμε ότι αυτό που κάνουμε έχει δύναμη, είναι αποτελεσματικό και αλλάζει τον κόσμο. Άρα λοιπόν, ο λόγος που δεν έχει γίνει αλλού κάτι παρόμοιο είναι γιατί πρέπει κανείς να έχει μεγάλο πάθος και όραμα για προσφορά στο συγκεκριμένο τομέα. Είναι ένας τεράστιος αγώνας- η «τρέλα», οι απολύσεις που έζησα, οι παραιτήσεις μου από φορείς που απλά ήθελαν να χρησιμοποιήσουν το όνομά μου για εμπορικούς λόγους- όλα αυτά θέλουν τρομερές αντοχές και είναι δύσκολο να βρεις το κουράγιο και τη θέληση να αντεπεξέλθει σε κάτι τέτοιο»
Συνεχίζοντας την κουβέντα μας, της εκφράζω μια εύλογη απορία που πιθανότατα εκφράζει μέρος του κοινού που μαθαίνει την ύπαρξη ενός τέτοιου κέντρου. Αναρωτιέμαι αν οι μαθητές νιώθουν ιδιαίτεροι με μια αρνητική έννοια, γνωρίζοντας πως παρακολουθώντας μαθήματα στο ILDαυτομάτως παραδέχονται τη διαφορετικότητά τους και άρα, πιθανώς, περιθωριοποιούνται με έναν τρόπο. Η απάντησή της εδώ είναι ξεκάθαρη.
«Στην πρώτη γνωριμία νιώθουν παράξενα, γιατί όλα είναι διαφορετικά. Μετά από τρεις συναντήσεις το πολύ μαζί μας, όμως, πλέον λατρεύουν αυτό που γράφει η ταμπέλα μας. Γιατί εμείς όχι μόνο τολμάμε να πούμε τη λέξη Δυσλεξία, λέμε πως την αγαπάμε. Οι μαθητές αυτοί λοιπόν, ύστερα φέρνουν και συμμαθητές τους που δεν έχουν δυσλεξία, τους ανακοινώνουν την υπεροχή που έχουν ως άνθρωποι λόγω της διαφοροποίησης στον τρόπο σκέψης τους και των διαφορετικών τους ικανοτήτων και είναι πολύ περήφανοι γι’αυτό. Προσωπικά ευγνωμονώ τους μαθητές μου για τη δύναμη που μου έχουν δώσει, για τη δυνατότητα να επικοινωνήσω μαζί με αυτά τα χαρισματικά άτομα που βιώνουν υψηλά επίπεδα δόνησης πνεύματος και ψυχής. Με το να με βάζουν να προσπαθώ καθημερινά να γίνω καλύτερος και σπουδαιότερος άνθρωπος για να τα φτάσω, έτσι βελτιώνομαι και έχω φτάσει όπου έφτασα. Όπως χάρισαν σε εμένα τα μεγαλύτερα δώρα, θα μπορούσαν να χαρίσουν σε ολόκληρη την κοινωνία τα μεγαλύτερα δώρα, αν εκείνη αποφάσιζε να δεχτεί την υψηλή δόνηση που αυτά τα παιδιά εκπέμπουν πνευματικά και ψυχικά. Η δυσλεξία ακόμα και σήμερα παραμένει ως ένα μεγάλο βαθμό ανερμήνευτη, γιατί δεν μπορείς να ερμηνεύσεις έναν εγκέφαλο που αγγίζει το σύμπαν με τόσο πολύ μονοδιάστατους τρόπους, όπως γίνεται σήμερα»
Παρ’όλη την παραδοχή όμως ότι η ελληνική ιδιαίτερα κοινωνία βρίσκεται ακόμα μακριά από την πλήρη παραδοχή και με αγάπη ενασχόληση με το θέμα, είναι αισιόδοξη για το μέλλον.
«Πιστεύω, ως ένας άνθρωπος που πιστεύει στη δύναμη και την καλοσύνη του ανθρώπου, πως μια μέρα ακόμα και η ελληνική δημόσια παιδεία θα σκύψει και θα αγκαλιάσει και αυτό τον τομέα. Θα σας το πω και διαφορετικά. Δε θα πίστευα ποτέ μικρότερη πως μια μέρα θα βρισκόμουν δυο φορές υποψήφια για το Νόμπελ Παιδείας, η μοναδική στην Ελλάδα και η μόνη στον κόσμο που το κατάφερε διπλά φέτος. Ούτε στα πιο τρελά μου όνειρα. Άρα γιατί να μην πιστέψω και αυτό. Και βέβαια μπορεί να συμβεί αν βρεθούν άνθρωποι ανθεκτικοί ψυχικά και με όραμα για αυτό το μεγάλο ιδεώδες»\
Η αγάπη και η βαθιά μελέτη που έχει κάνει η Αγγελική στους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους και ιδιαίτερα στον Αριστοτέλη και τον Πλάτωνα είναι παραπάνω από εμφανής, αφού πολύ συχνά τους αναφέρει στην κουβέντα μας. Αναφέρεται στις αλήθειες που έχουμε μέσα μας, στο φως και τις σκιές του Πλάτωνα και στα Μεταφυσικά του Αριστοτέλη. Είναι ένας πολύ καλλιεργημένος άνθρωπος με βαθιά πίστη στη δύναμη της αγάπης και των ανθρώπων. Εκεί λοιπόν, καθώς εκθειάζει τη δύναμη της ψυχής και το πώς μπορεί η Ελλάδα να ακολουθήσει δρόμους λαμπρούς ξανά, βρίσκω ευκαιρία να τη ρωτήσω γιατί τόση επιμονή και εμμονή να κάνει όλα αυτά τα καινοτόμα βήματα στην Ελλάδα του σήμερα. Γιατί δεν επιλέγει να σταδιοδρομήσει στο εξωτερικό;
«Ο Αριστοτέλης» μου λέει «όριζε το νόημα της ζωής ως το να υπηρετούμε τους άλλους και να κάνουμε το καλό. Αν λοιπόν το νόημα της ζωής είναι αυτό, βρίσκεις το νόημα να σεβαστείς τη χώρα σου και τους άλλους γύρω σου. Όπως λοιπόν τα παιδιά με δυσλεξία ήταν οι διαφορετικοί μου μαθητές που είχαν μεγαλύτερες ανάγκες από τους τυπικούς, έτσι και η Ελλάδα είναι ένα παιδί που έχει μεγαλύτερη ανάγκη από κάποια άλλα παιδιά που μπορεί να λέγονται Σουηδία ή Αγγλία. Είναι ένα παιδί που αν το φροντίσεις και αν το αγαπήσεις, μπορεί να βοηθήσει όλο τον κόσμο. Αν θες να ζήσεις το νόημα της ζωής, αξίζει να προσπαθήσεις και να παλέψεις για κάτι μεγαλύτερο από εσένα. Εγώ είμαι ένα τίποτα, αλλά το ιδανικό που υπηρετώ είναι τεράστιο και αμέσως μου δίνει αξία. Μπορεί να πονάω, να στερούμαι, να αδικούμαι, να θυμώνω, αλλά δε σας κρύβω ότι η ευγνωμοσύνη και η αγάπη είναι το κυρίαρχο συναίσθημα που με κατακλύζει καθημερινά και από αυτό ορίζω τελικά τις πράξεις, τις σκέψεις και τα λόγια μου. Όπως έλεγε και ο Πλάτωνας, το σκοτάδι που φοβάται ένα παιδί δεν πρέπει να μας κάνει να ντρεπόμαστε, είναι λογικό, αυτό που θα έπρεπε να μας προβληματίζει είναι η αδυναμία μας να τραβήξουμε προς το φως. Χωρίς να κρίνω λοιπόν κανένα και τις επιλογές του, θα έλεγα απλά στους νέους ανθρώπους πως κάποτε μπορεί να μετανιώσουν που το δεκανίκι του ΕΓΩ τους ήταν τελικά πιο βολικό από το να παλέψουν για κάτι ανώτερο από τους εαυτούς τους. Παρ’όλα αυτά έχω απόλυτη κατανόηση στις επιλογές όλων, όλα για κάποιο λόγο γίνονται και αυτός είναι πάντα η αγάπη»
Τελικά, ποια είναι η μέθοδος που έχει αναπτύξει και εφαρμόζει εκείνη και οι συνεργάτες της στο ILoveDyslexia; Και πρώτα απ’όλα, είναι δεκτικοί οι γονείς ως προς την παραδοχή αρχικά της διαφορετικότητας και κατά πόσο είναι συνεργάσιμοι;
«Εδώ οι μαθητές μας (παιδιά, έφηβοι, ενήλικες), έχουν ήδη κάποια διάγνωση στα χέρια τους και είναι συνειδητοποιημένοι ως προς αυτό. Σε εμάς απευθύνονται για την ξένη γλώσσα, καθώς δε μπορούν να τη μάθουν με τους παραδοσιακούς τρόπους. Παρ’όλα αυτά έχουν δυσκολία στο να αποδεχτούν τη διαφορετικότητά τους. Αυτό συμβαίνει καθώς η ελληνική κοινωνία διακατέχεται από ταμπού, οι πεποιθήσεις της είναι το τί λέει ο κόσμος και όχι η πραγματικότητα, και δυστυχώς αυτό οδηγεί σε φόβο και άγνοια, δεδομένης και της ασάφειας στο χώρο της δυσλεξίας. Τους γονείς τους κατανοώ και νιώθω ευθύνη ώστε να τους βοηθήσω να μετατρέψουν την άγνοια και το φόβο σε γνώση και δύναμη για να απελευθερωθούν από αρνητικά συναισθήματα που κρατούν και τα παιδιά πίσω.
Σχετικά με τη μέθοδο ILD, επειδή αυτή είναι ολιστική και καλλιεργεί ψυχή και σώμα, μετασχηματίζει στην πραγματικότητα τον άνθρωπο. Νιώθουμε ανθρωποπλάστες, γλύπτες των ψυχών και τους πνεύματος των μαθητών με στόχο να γίνουμε καθρέπτες του τέλειου που έχουμε απέναντί μας, δηλαδή τα ίδια τα παιδιά. Αυτό γίνεται μόνο όταν καλλιεργήσεις το πνεύμα, ενδυναμώσεις την ψυχή, αλλά εμπλέξεις δημιουργικά και το σώμα. Εμείς ξεκινάμε με τη διαλεκτική μέθοδο των αρχαίων φιλοσόφων, και ανακαλύπτουμε τη μάθηση, τοποθετούμε τη γνώση σε ένα συνθετικό καμβά που δεν διδάσκει αποσπασματικά το καινούριο πεδίο. Βλέπουμε τη μεγάλη εικόνα και εκεί επάνω πάμε και εστιάζουμε σε λεπτομέρειες σιγά σιγά. Χρησιμοποιούμε εργαλεία επαυξημένης πραγματικότητας, highedgetechnology, σε συνδυασμό και αρμονία με τη φύση, όπως το φύτεμα ενός δέντρου. Θεωρούμε πολύ σημαντική την αρμονία φύσης και τεχνολογίας, αλλά και την έμφαση στον ανθρωπισμό, στην αλληλεγγύη, στον εθελοντισμό. Ακόμα κάνουμε θεατρική αγωγή, γράφουμε τα δικά μας θεατρικά με την αιγίδα της UNESCO, με σημαντικές διακρίσεις και εκεί. Ακόμα παρέχουμε εργαλεία εσωτερικής ενδυνάμωσης, όπως οι σωστές αναπνοές για να αποφύγουμε το άγχος και να νιώσουμε το βαθύτερο νόημα της αγάπης και αυτογνωσίας. Χτίζουμε γνωστικές και μεταγνωστικές δεξιότητες, χρησιμοποιούμε γνωστικούς χάρτες που ενεργοποιούν και τα δυο ημισφαίρια του εγκεφάλου και ουσιαστικά χτίζουμε κοινωνικοσυναισθηματικές ικανότητες και όχι μόνο ικανότητες μελέτης, οι αποίες θα θέσουν τους μαθητές μας ικανούς ώστε να υπάρχει βιωσιμότητα, αλλά και οι ίδιοι να βιώσουν την ευδαιμονία του Αριστοτέλη. Η μέθοδος 3Dlexia σημαίνει τρεις πύλες, όπως ο Αριστοτέλης έλεγε «Το παν και τα πάντα εν τρισί όρισται», ψυχή λοιπόν, πνεύμα, σώμα, που όταν καλλιεργηθούν θα ανοίξουν το δρόμο στον άνθρωπο να φτάσει στην αλήθεια- το φως και την αγάπη. Και ο τρόπος να το θυμηθούμε είναι η αγάπη, η αυτογνωσία και η διδαχή της»
Η Αγγελική ακόμα, τονίζει πως χρωστάει ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Ali Rashidi, διευθυντή του τμήματος διεθνούς συνεργασίας του Folkuniversitetet της Σουηδίας, καθώς εκείνος, αναγνωρίζοντας τις ικανότητες και το όραμά της, την έθεσε δις υποψήφια για το Νόμπελ Παιδείας, αλλά και στην ομάδα της, και τους ανθρώπους που τη στηρίζουν.
Στα μελλοντικά της σχέδια βρίσκονται ένα διδακτορικό στο Πανεπιστήμιο του Birmingham, πάνω στη δική της μέθοδο και τα δικά της εργαλεία, καθώς και η σύμπραξη μαζί τους για το νέο μεταπτυχιακό που θα προσφέρεται στο εν λόγω Πανεπιστήμιο με τίτλο Language, Literacies and Dyslexia και ένα μάθημα θα αφιερωθεί αποκλειστικά στις ξένες γλώσσες και δυσλεξία και θα το διδάσκει η ίδια ως visiting lecturer.Κατά τα άλλα, θα συνεχίζει να προσφέρει το έργο της μέσα από το ILD, αλλά και από την αστική μη κερδοσκοπική εταιρία που έχει ιδρύσει, 3DlexiaCosmos, όπου ανοίγει τις πόρτες για όσους θέλουν εθελοντικά να πολλαπλασιάσουν τη γνώση.
Φεύγοντας από το ILDνιώθω πολύ χαρούμενη και γεμάτη. Αυτός ο άνθρωπος είναι γεμάτος θετική ενέργεια και πάθος για το όραμά του και έχει μια μαγική ικανότητα να σου το μεταδίδει με ένα βλέμμα και ένα χαμόγελο. Τελικά οι δάσκαλοι μετρούν, #teachersmatter όπως λέει και το Global Teacher Prize. Eίναι το κλειδί για έναν άλλο κόσμο, το «εν μέγα» αγαθό όπως ορίστηκε από τον Πλάτωνα. Είναι αυτοί που θα μπορούν να μας ελευθερώσουν με το «ευ ζην» της Παιδείας. Αγγελική, χάρηκα που σε γνώρισα.
Ειρήνη Μαρκιανού
