Ο τρόπος που ντύνονται οι άνθρωποι αποτελεί και τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν την κουλτούρα που συναντά κανείς στην καθημερινή ζωή τους. Όλες οι εποχές έχουν το δικό τους χαρακτηριστικό άρωμα, το δικό τους ιδιαίτερο στιλ, το δικό τους μοναδικό ντύσιμο.
Γράφει ο Ηλίας Καλπάκας,
Τρεις οι δεκαετίες που θα μελετήσουμε στο πέρασμα του χρόνου. Τρεις και οι σταθμοί στην ιστορία της μόδας και του στυλ, ξεκινώντας από αυτήν του ’30 φτάνοντας μέχρι κι αυτής της δεκαετίας του ‘50. Οι πιο χαρακτηριστικές του 20 αιώνα στη διαμόρφωση της μόδας κατά τη γνώμη του γράφοντος. Για τις γυναίκες και το στυλ τους στο πέρασμα του χρόνου αυτού έχουνε γραφτεί πολλά, έτσι θα μελετήσουμε τη μόδα και το στυλ των ανδρών στις προαναφερόμενες δεκαετίες.
Ξεκινώντας λοιπόν την πρώτη θεματικής μας ενότητα, πως ήταν το αντρικό στυλ στη δεκαετία του 1930; Η οικονομική κρίση του 1929, η ανεργία και η εμφάνιση του εθνικοσοσιαλισμού στη δεκαετία του ’30, ήταν κάποια φαινόμενα που επηρέασαν έντονα όλους τους τομείς της ζωής την περίοδο αυτή και φυσικά και τη μόδα. Η ανδρική ενδυμασία παρέμεινε συντηρητική και μόνο η καθημερινή ενδυμασία με τον καιρό, έγινε αρκετά πιο σπορτίφ. Οι άνδρες φορούσαν μεσάτα σακάκια που τόνιζαν τους ώμους και παντελόνια σε ευθεία γραμμή με φαρδιά ρεβέρ.
Η δεκαετία του 1930 θα μπορούσε ωστόσο να χαρακτηριστεί η «χρυσή εποχή» της κλασικής ανδρικής ένδυσης. Ο Ολλανδός ράφτης της Savile Road, Frederick Scholte δημιουργεί το London cut ή αλλιώς English drape. Ενισχύει τα σακάκια του στο στήθος και τους ώμους, κάνοντας έτσι τα σώματα των αντρών να φαίνονται πιο αθλητικά και ρωμαλέα. Την ίδια ώρα, ο πυρετός της jazz έχει κυριεύσει τον πλανήτη, χαρίζοντας έμπνευση για πιο τολμηρά κοστούμια. Οι ρίγες, τα καρό και τα έντονα χρώματα κυριαρχούν, αντικαθιστώντας τα σκούρα και μουντά κοστούμια των προηγούμενων δεκαετιών. Απαραίτητα αξεσουάρ σε μια αντρική γκαρνταρόμπα του ’30, τα γιλέκα στα κουστούμια, οι φαρδιές πολύχρωμες γραβάτες τα παπιγιόν, οι κοκκάλινοι σκελετοί στρόγγυλων γυαλιών, οι τιράντες οι υπερμεγέθεις τραγιάσκες και τα καπέλα Fedora, Homburg αλλά και τα ψάθινα Boater.
Η δεκαετία του 1940, η πιο ζοφερή δεκαετία στην ιστορία της Ευρώπης αλλά και παγκοσμίως. Κατά τη διάρκεια κυρίως του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου (1938-1945), οι συνθήκες δεν άφηναν περιθώρια εξέλιξης στη μόδα. H επιβίωση των ανθρώπων αποτελεί τον πρωταρχικό σκοπό τους ,ενώ παράλληλα οι πρώτες ύλες εξαντλούνται και οι τιμές συνεχώς αυξάνονται. Πολλές κυβερνήσεις επιβάλλουν περιορισμούς στη χρήση των υφασμάτων που είναι απαραίτητα για την παραγωγή των ρούχων, καθώς χρειάζονται για τις ανάγκες του στρατού.
Τα υφάσματα ήταν δύσκολο να βρεθούν, κυριαρχούσε πολύ το σκληρό ύφασμα των στρατιωτικών στολών, καθώς και οι χρωματισμοί του σε σκούρους τόνους. Έτσι, αρχίζουν σιγά-σιγά να δημιουργούνται ρούχα, που δεν είχαν ζήτηση στο στρατό. Τζιν, φανέλες και χρώματα του στρατού, απλότητα και στενές γραμμές κυριαρχούν στο ντύσιμο της εποχής. Ανακυκλωμένο βαμβάκι, τεχνητό μετάξι ,βελούδο και κοτλέ αποτελούν τα νέα υλικά με τα οποία κατασκευάζονται τα ρούχα. Η μόδα παίρνει ένα πιο στρατιωτικό και επιβλητικό look.
Οι ώμοι είναι τονισμένοι τόσο στα γυναικεία όσο και στα αντρικά ενδύματα με ελαφριές βάτες. Ακόμα και τα γυναικεία ταγιέρ είναι σε αρρενωπή γραμμή, και πιέτες επικρατούν στις στενές ίσιες φούστες που συνδυάζονται με μικροσκοπικά πουλόβερ. Στους άνδρες η μόδα βάζει απότομο τέλος στην «τρέλα» των ‘30s. Τα κοστούμια γίνονται ξανά μονόχρωμα και σοβαρά, με κυρίαρχο το γκρι φανελένιο κοστούμι. Τα σακάκια είναι αυστηρά μονόπετα για λόγους οικονομίας, αφού τα σταυρωτά στις αρχές του ’40 απαιτούν περισσότερο ύφασμα, ενώ το γιλέκο αρχίζει να εξαφανίζεται.
Τα παντελόνια στενεύουν, οι πιέτες αφαιρούνται και γενικά το όλο στιλ «μυρίζει» λιτότητα. Καμπαρντίνες στρατιωτικού τύπου, καπέλα ρεπούμπλικες και παπούτσια δίχρωμα Wingtips, Oxfords, ή και Toe Caps αποτελούν το απαραίτητο στοιχείο σε μια αντρική ντουλάπα της εποχής. Οι άνθρωποι κάνουν συχνές αλλαγές στα ήδη υπάρχοντα ρούχα τους ή ακόμα και να ενώνουν υπολείμματα τους. Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος άλλαξε τον κόσμο της μόδας για πάντα.
Δεκαετία του 1950. Η δεκαετία αυτή είναι γεμάτη από χαρά και αισιοδοξία. O Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος είναι πια παρελθόν. Οι τεχνολογικές εξελίξεις, χαρίζουν μια άνετη ζωή πλέον στους ανθρώπους που οραματίζονται πια έναν πιο όμορφο ελεύθερο ειρηνικό κόσμο. Η έλευση της τηλεόρασης σχεδόν σε κάθε σπίτι αλλάζει τους ανθρώπους.
Στην ανδρική μόδα τα ρούχα άρχιζαν να παίρνουν μορφή. Η ανδρική ένδυση σταδιακά έχοντας αφήσει πίσω τις δυσκολίες της μεγάλης κρίσης και του Β’ ΠΠ αλλάζει. Τα κοστούμια αρχίζουν ξανά να φαρδαίνουν, τα στρογγυλεμένα πέτα να μεγαλώνουν και οι πιέτες στα παντελόνια επιστρέφουν άνετα στο πάνω μέρος και στένευαν προς τα κάτω.
Αξίζει όμως να αναφερθεί ότι η μεγάλη αλλαγή στην ανδρική ενδυμασία αφορούσε τους νέους άντρες και τους εφήβους. Με πρότυπα τον Marlon Brando και τον James Dean φορούσαν πλέον jeans, με το χαρακτηριστικό ρεβέρ, δερμάτινα ή Κολεγιακά μπουφάν και απλά T-shirt. Είναι η πρώτη φορά στην μέχρι τώρα ιστορία της μόδας, που τα τζιν δεν φοριούνται μόνο από την εργατική τάξη αλλά από την «επαναστατημένη» νεολαία που εξυμνεί το Rock and Roll. Είναι και η στιγμή που αρχίζει και η αμφισβήτηση.
Πολλοί νεαροί άντρες, έχοντας γυρίσει από τα πεδία της μάχης, δεν θέλουν να βάλουν τα ρούχα που φορούν αυτοί που τους οδήγησαν στον πόλεμο, ενώ το Rock ‘n’ Roll είναι η σπίθα που αρχίζει τη φωτιά της «επανάστασης». Έτσι το blue – jean αποτελεί μονόδρομο. Τα t-shirts αλλά και τα δερμάτινα bomber jackets, τα οποία φορούσαν τα πληρώματα των πολεμικών αεροσκαφών στον Β’ ΠΠ, κάνουν την εμφάνισή τους στους δρόμους της Ευρώπης και των ΗΠΑ ενώ στα μαλλιά των ανδρών κυριαρχεί το crew cut στυλ μαλλιού, η μπριγιαντίνη στο μαλλί , αλλά και το χαρακτηριστικό «κοκκόρι» και οι φαβορίτες για τους «επαναστάτες» εφήβους της εποχής του ‘50. Στα κλασσικά αξεσουάρ της αντρικής γκαρνταρόμπας εκείνη τη δεκαετία κυριαρχούν τα καπέλα Pork Pie και Panama, τα γυαλιά Rayban, αλλά και τα παπούτσια Saddle, White Nubuck, Loafers, Creepers, Two Tones, Converse «Chucks» All Star.
Όπως είπε και ο μεγάλος χορευτής και περφόρμερ Φρεντ Αστέρ «Kάντο στο μεγαλύτερο ρυθμό. Κάντο σωστά και με στυλ» («Do it big. Do it right and do it with sytle»). Αυτές οι τρεις φράσεις που μου έρχονται αβίαστα και αυθόρμητα στο μυαλό, όταν πρόκειται για το στυλ, πιστεύω ότι συνοψίζουν τις τρεις δεκαετίες που μελετήσαμε παραπάνω χαρακτηρίζοντας την αντρική μόδα στο πέρασμα του χρόνου σε αυτές. Οι τρεις σταθμοί στην ιστορία του αντρικού στυλ και οι πιο χαρακτηριστικές του 20 αιώνα που πέρασε και ήταν αυτές οι τρεις δεκαετίες που ανέδειξαν το αντρικό στυλ σε όλο του το «μεγαλείο» αποτελώντας μεγάλη έμπνευση από το παρελθόν στα ρούχα τα αξεσουάρ και γενικότερα στις τάσεις του αντρικού στυλ των τελευταίων χρόνων και όχι μόνο.
Πηγές: monopeto.gr, slideshare.net
ΗΛΙΑΣ ΚΑΛΠΑΚΑΣ
