Φιλία λέξη ιερή,
φιλία λέξη θεία
που είναι γραμμένη στην καρδιά
με χρυσή κιμωλία…
30/7 Παγκόσμια Ημέρα Φιλίας
Πόσοι και πόσες από εμάς δε θυμόμαστε τα εφηβικά λευκώματα όπου γράφαμε τις σκέψεις μας, δίναμε τους δικούς μας ορισμούς σε έννοιες αόριστες και εξομολογούμασταν όνειρα που ίσως ποτε δεν πραγματοποιήσαμε.
Μια από τις πρώτες ερωτήσεις σε αυτά τα τετράδια ήταν συνήθως «τι εστί φιλία». Εκεί άλλες φορές γράφαμε στιχάκια που πέρασαν από γενιά σε γενιά, είτε δίναμε ορισμό όπως πραγματικά τον νιώθαμε. Πάντα όμως μεταξύ των απαντήσεων υπήρχαν οι λέξεις ιερή, θεία, μαγική, τρυφερή, παντοτινή… ή κάποια παρόμοια. Στο παιδικό μυαλό μας η φιλία ήταν μια ακαθόριστη έννοια που όταν αναπτυχθεί μεταξύ των ανθρώπων δε χάνεται, δημιουργεί ένα δεσμό που κρατά για πάντα παρά τις όποιες δυσκολίες, ένα δεσμό ιερό και θεόσταλτο που αποτελεί μέγιστο σφάλμα να διαλυθεί.
Αλήθεια, πόσοι από εσάς διατηρείτε στενούς δεσμούς με τους παιδικούς φίλους του λευκώματός σας; Ε, εγώ απευθύνομαι στους υπόλοιπους.
Σ´εκείνους που δεν κατάφεραν να κρατήσουν τους παιδικούς τους φίλους, εκείνους που πήραν δρόμους παράλληλους με τους άλλοτε κολλητούς, που δεν τμήθηκαν ξανά στο πέρασμα των χρόνων…
Η ζωή ως τώρα μου έδειξε πως τίποτα δε μένει σταθερό και τίποτα δεν κρατάει για πάντα. Όπως είπε και ο σοφός Ηράκλειτος αιώνες πριν, τα πάντα ρεί, όλα δηλαδή είναι ρευστά, υπόκεινται σε αλλαγές, τίποτα δε μένει ίδιο στο πέρασμα του χρόνου. Έτσι και η ανθρώπινη φιλία. Μακάρι να ήταν κάτι ατελείωτο και άχρονο, αλλά δυστυχώς κι αυτή μέσα στην πορεία της ζωής αλλάζει μορφή, εξελίσσεται κι εσύ καλείσαι να αποφασίσεις αν η νέα μορφή που πήρε σε καλύπτει ή όχι. Πολλές φορές όχι.
’Εκανα αρκετούς «φίλους» στη ζωή μου, αλλά ελάχιστους που άντεξαν στο χρόνο. Έτσι πια έχω καταλήξει στη θεωρία πως το να αποκαλείς κάποιον φίλο είναι απλά μια συνθήκη, ένας εύκολος τρόπος να προσδιορίσεις κάποιον γνωστό σου με τον οποίο τυγχάνει να βρίσκεσαι πιο κοντά για κάποιο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Γιατί αυτή είναι η αλήθεια. Γνωρίζουμε ανθρώπους, μοιραζόμαστε μαζί τους εμπειρίες, βιώματα, μέρες και νύχτες και σε μια στιγμή… μπαμ… το μπαλόνι ξεφουσκώνει. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό, είναι όμως ενδεικτικό του ότι αποτελεί λάθος να αποκαλούνται όλοι όσοι μας συναναστρέφονται φίλοι. Σύμφωνα με λεξικογράφους, η λέξη φιλία προοριζόταν να σημαίνει την αγάπη μεταξύ αδελφών, όπως και στα λατινικά amicus είναι λέξη προερχόμενη από το ρήμα αγαπώ (amare). Μα πόσους από τους φίλους μας πραγματικά αγαπάμε; Σίγουρα τους συμπαθούμε και σίγουρα απευχόμαστε κάθε κακό για εκείνους, όμως τους αγαπάμε ως αδέλφια; Πράγματι; Τροφή για σκέψη.
Δε θέλω να θεωρηθεί αυτό το κείμενο ωδή κατά της φιλίας. Ούτε να παρεξηγηθώ ως άτομο που δεν πιστεύει στην αξία της. Φιλία υπάρχει και είναι ανεκτίμητη, όμως για να δηλωθεί ως τέτοια θα πρέπει να υπάρχει το κατάλληλο υπόβαθρο, η αντίστοιχη προσπάθεια από όλες τις πλευρές και βέβαια η ανιδιοτελής και ειλικρινής αγάπη μεταξύ των εμπλεκομένων.
Ακολουθούν πρακτικές συμβουλές για το πώς να καταλάβετε αν πραγματικά κάποιος είναι φίλος σας.
1) Δεν σας ασκεί κακοπροαίρετη κριτική, δέχεται τις ατέλειές σας και δεν επιδιώκει να σας αλλάξει.
2) Δεν διστάζει να σας προσκαλέσει στο σπίτι του αλλά να έρθει κι εκείνος στο δικό σας. Αντίστοιχα, σας προσκαλεί στις εξόδους του και δεν περιορίζεται στο να σας βλέπει μόνο εντός των… τειχών.
3) Σας μιλάει ειλικρινά και σας λέει τη γνώμη του χωρίς να ωραιοποιεί καταστάσεις για να σας… χαϊδέψει τα αυτιά.
4) Χαίρεται με τη χαρά σας.
5) Είναι εκεί για εσάς, χωρίς να έχει σημασία η απόσταση, ο καιρός που έχετε να βρεθείτε κοκ. Απαντά σε κάθε σας τηλεφώνημα και σε κάθε μήνυμα, αλλά και παίρνει πρωτοβουλία, σας τηλεφωνεί αν έχετε καιρό να τα πείτε, δεν επαναπαύεται και… χάνεται.
Οι παραπάνω είναι ενδεικτικοί τρόποι για να καταλάβετε αν κάποιος σας νιώθει πραγματικό φίλο, αλλά και καλή ευκαιρία να αναρωτηθείτε κι εσείς ποσο καλός φίλος είστε για τους γύρω σας.
Θυμηθείτε, δεν είναι κακό οι «φιλίες» να ξεφτίζουν, να χάνονται… όλοι οι άνθρωποι έρχονται στη ζωή μας για να μας διδάξουν κάτι. Άλλοι το διδάσκουν και χάνονται, άλλοι είναι γραφτό να μείνουν. Όμως δεν πρέπει ποτέ να υποτιμούμε τις στιγμές που ζήσαμε με τους ανθρώπους και να τις ξεχνάμε, άλλωστε σε κάποια στιγμή της ζωής μας αποτέλεσαν επιλογή μας και σημαντικό κομμάτι της.
Ειρήνη Μαρκιανού
